Tuesday, 11 February 2020

ပါရာဇိကဏ် ဒု−နေ့, တပို့တွဲလပြည့်, ၁၃၈၁−ခု။


မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်

အပတ်စဉ်လေ့ကျင့်ခန်းစာမေးပွဲ
စာချတန်း။     ။ ပါရာဇိကဏ္ဍအဋ္ဌကထာ (ဒုတိယနေ့) မေးခွန်း
၁၃၈၁-ခုနှစ်၊ တပိုတွဲလဆန်း(၁၅)ရက်၊ (၈-၂-၂၀၂၀)စနေနေ့
ခွင့်ပြုချိန်။     ။၄-နာရီ (နေ့လည် ၁၂-နာရီ မှ ညနေ ၄-နာရီ အထိ)
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
(က)     ဒိဝါ ပဋိသလ္လီယန္တေနာတိ ဒိဝါ နိပ္ပဇ္ဇန္တေန၊
(ခ)     ဒွါရံ သံဝရိတွာ ပဋိသလ္လီယိတုန္တိ ဒွါရံ ပိဒဟိတွာ နိပဇ္ဇိတုံ၊
(ဂ)     ဧတ္ထ စ ကိဉ္ဏာပိ ပါဠိယံ ‘‘အယံ နာမ အာပတ္တီ’’တိ နဝုတ္တာ၊ ဝိဝရိတွာ နိပ္ပန္နဒေါသေန ပန ဥပ္ပန္နေ ဝတ္ထုသ္မိံ ‘‘အနုဇာမိ ဘိက္ခဝေ ဒိဝါ ပဋိသလ္လီယန္တေန ဒွါရံ သံဝရိတွာ ‘‘ပဋိသလ္လီယိတု’’န္တိ ဝုတ္တတ္ထာ အသံဝရိတွာ ပဋိသလ္လီယန္တဿ ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ။
(ဃ)      ဘဂတော ဟိ အဓိပ္ပါယံ ဉတွာ ဥပါလိတ္ထေရာဒီဟိ အဋ္ဌကထာ ဌမိတာ။
(င)     ‘‘အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝါ အာပဇ္ဇတိ၊ နော ရတ္တိ’’န္တိဣမိနာပိ စေတံ သိဒ္ဓိ။

၁။     (က)ဝါကျကို နိပါတ်, သဗ္ဗနာမ်အစွဲ မှန်ကန်စေပြီး ထည့်သင့်သော ပါဌသေသ ထည့်စွက်လျက် အနက်ပေးပြခဲ့ပါ။
၂။     (ဃ)ဝါကျကို ဘာဘောဂါယုတ္တစောဒနာကျမ်းတက်၊ (င)ဝါကျကို အနုသန္ဓေကျမ်းတက်ခဲ့ပါ။
၃။(ခ, , , င)ဝါကျတို့ကို အကြောင်းပြလျက် ဝါကျအမည်များပေးလျက်၊ (ဂ)ဝါကျ ဧတ္ထပုဒ်ကို သဒ္ဒါနည်း စာစပ်ပြခဲ့ပါ။
၄။     (ဃ)ဝါကျ ထေရ-ပုဒ်ကို အစိတ်+အပေါင်းဝစနတ္ထပြု၍ အစိတ်ပုဒ်ကိုသာ ဉာသ်နည်းအရ ကောက်ပြခဲ့ပါ။
၅။     ဒိဝါ၊ ပါဠိ၊ ဒွါရ၊ ပိဒဟိတွာ၊ ရတ္တိ-ပုဒ်တို့ကို ဓာတု,ပစ္စယ,လိင်္ဂ,ဂဏ,ကာရန္တတို့ဖြင့် ဝေဘန်ပြပါ။
၆။     (က,ခ)ဝါကျတို့ကို အဋ္ဌကထာဆရာ၏ အာဘော်ကို ဖော်ပြလျက် သံဝဏ္ဏနာအမည်လည်း ပေးခဲ့ပါ။
၇။     (င)ဝါကျ ဣမိနာပိ စေတံ/ ဣမိနာ စေတံ-ဟု ပါဌ်နှစ်ထွေရှိရာ သင့်ရာပါဌ်ကို ယုတ္တိပြဆုံးဖြတ်ပြခဲ့ပါ။
၈။     (ခ)ဝါကျ ဒွါရံ-၌ ဖြစ်သင့်သောနည်း, ဥပစာတို့ကို ဆိုရိုးကျ ရေးသားခဲ့ပါ။
၉။     ထိုမုလေးဖြင့် မှတ်အပ်သောတောသည် ထိုဘဒ္ဒိယမြို့၏ အနီးဖြစ်သောအရပ်၌ ဖြစ်၏၊ ထိုရဟန်းသည် ထိုမုလေးတော၌လျှောက်လျက် ကြီးစွာသောအိပ်ပျော်ခြင်းသို့ သက်ရောက် ပြီ၊ တစ်ခုသောကိစ္စရှိသော ဘဝင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏၊ - ဟူသော မြန်မာစကားတို့ကို ပါဠိစုဏ္ဏိယ သီကုံးပြခဲ့ပါ။
၁၀။     (င)ဝါကျ အာပတ္တိ-၌ ဓာတ်အရကို ယူ၍ သမာနနမနလက္ခဏဓမ္မတို့ကိုသာ လက္ခဏဟာရ နေတ္တိနည်း ထုတ်ပြခဲ့ပါ။

တစ်ပုစ္ဆာလျှင် ( ၁၀ ) မှတ်စီ။





မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်လေ့ကျင့်ခန်းစာမေးပွဲ
စာချတန်း။    ။ ပါရာဇိကဏ္ဍအဋ္ဌကထာ (ဒုတိယနေ့) အဖြေ
၁၃၈၁-ခုနှစ်၊ တပိုတွဲလဆန်း(၁၅)ရက်၊ (၈-၂-၂၀၂၀)စနေနေ့
ခွင့်ပြုချိန်။   ။၄-နာရီ (နေ့လည် ၁၂-နာရီ မှ ညနေ ၄-နာရီ အထိ)
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
၁။ အဖြေမှန်
စ-ဆက်၊ ဧတ္ထဧတသ္မိံ နိပ္ဖန္နဝတ္ထုမှိ၊ ၌။ ပါဠိယံ၊ ၌။ အယံနာမအာပတ္တိ၊ ဤအမည်ရှိသော အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ သို့။ ကိဉ္စာပိ နဝုတ္တာ၊ ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့ပင် မိန့်တော်မူအပ်လင့်ကစား။ ဝတ္ထုသ္မိံ၊ မိန်းမတို့၏ အလိုရှိကြတိုင်း ပြုခြင်းဟူသောအကြောင်းသည်။ ဝိဝရိတွာ၊ ဖွင့်၍။ နိပ္ဖန္န​ဒေါသေန၊ အိပ်သောရဟန်း၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ အနုဇာနာမိ (ပ) ပဋိသလ္လီယိတုန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္ထာပိ၊ ကြောင့်လည်း။ အသံဝရိတွာ၊ မပိတ်မူ၍။ ပဋိသလ္လီယန္တဿ၊ ကိန်းစက်သော(ဝါ) အိပ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ အား။ ဒုက္ကဋံ၊ အာပတ်ကို။ အဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။


၂။ အဖြေမှန်
(ဃ)ဝါကျ အာဘောဂါယုတ္တစောဒနာ
ဆရာ ဆရာသည် (ဂ)ဝါကျဖြင့် နေ့အခါတံခါးဖွင့်၍ ကျိန်းစက်သောရဟန်းအား ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို အဋ္ဌကထာ၌ ဆိုအပ်သောဟု ပြဆို၏။(၂-မှတ်)
သိက္ခာပုဒ်ပညတ်ခြင်းသည် သဗ္ဗညုဘုရားရှင်တို့၏ အရာသာ ဖြစ်သည် မဟုတ်ပါလော။ (အနွယ)
ဥပါလိမထေရ်သည် သာဝကတို့အရာ မဖြစ်သည်မဟုတ်ပါလော။ (ဗျတိ)      (၂-မှတ်)
ထိုသို့ဖြစ်ပါလျှက် အဘယ်ကြောင့် အဋ္ဌကထာ၌ ဒုက္ကဋိအာပတ်တို့ကို ဆိုရပါသနည်း။
ဝါ- အဋ္ဌကထာ၌ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကိုဆိုခြင်းသည် အသို့လျှင် သင့်ရာပါအံ့နည်း။
အဋ္ဌကထာ၌ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို ဆိုရခြင်း၏အကြောင်းကို (ဝါ) အသင့်ယုတ္တိကို မပြဆိုချေသော် ဆရာ့အား သဒ္ဒအတ္တဆန့်သော ဝိရောဓိဒေါသသင့်ရောက်ရာ၏။
ဤသို့ စောဒနာဖွယ်ရှိ၍ (ဃ)ဝါကျကိုမိန့်။
အဓိပ္ပါယ်ကား= (ဃ)ဝါကျဖြင့် အဋ္ဌကထာ၌ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို ဆိုရခြင်း၏အကြောင်းကို ဝါ- အသင့်ယုတ္တိကု ငါပြဆိုသည်ဖြစ်သောကြောင့် သင်တင်တိုင်းသော ဝိရောဓိဒေါသ ငါ့အားမရောက် ကင်းစင်လွင့်ပျောက်ပါ၏ ဟူလိုသော်။(၃-မှတ်)

(င) အနုသန္ဓေ
ဤသို့ (ဃ)ဝါကျဖြင့် နေ့အခါ၌ ကျိန်းစက်သောရဟန်းအား အဋ္ဌကထာ၌ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ဟု ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကို ယုတ္တိအားဖြင့်မြဲစေပြီး၍
ယခုအခါ၌ အာဂုမ်အားဖြင့် မြဲစေလိုသောဆရာသည် (င) ဝါကျကိုမိန့်။ ၃-မှတ်)


၃။ အဖြေမှန်
(ခ)ဝါကျသည် ဒိဝါပဋိသလ္လီယိတုံ-ဟူသောပုဒ်၏ အဖွင့်သံဝဏ္ဏနာမှတစ်ပါး ဒွါရံသံဝရိတွာ ပဋိသလ္လီယိတုံ-ဟူသော ပုဒ်၏အဖွင့်တစ်ပါးတည်းဟူသော အဖို့တစ်ပါးကိုပြသောကြောင့် ပက္ခန္တရ ဝါကျ။                                                                       (၂- မှတ်)
(ဂ)ဝါကျသည် ပါဠိတော်၌ နေ့အခါ၌ တံခါးဖွင့်၍အိပ်သောရဟန်းအား အာပတ်မသင့်ဟု မှတ်သားအပ်ပါသလော ဟူသောစောဒနာဖွယ်ကို ပယ်ဖြေလို၍ ဆက်လက်အားထုတ်အပ်သောကြောင့် ဝါကျာရမ္ဘဝါကျ။                                                         (၂- မှတ်)
(ဃ)ဝါကျသည် နေ့အခါ၌ တံခါးဖွင့်၍အိပ်သောရဟန်းအား အဋ္ဌကထာ၌ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို ဆိုရခြင်း၏အကြောင်းကိုပြသောကြောင့် (ဝါ) အသင့်ယုတ္တိကိုပြသောကြောင့် ကာရဏဝါကျ၊ ဝါ- ဒဠီကရဏဝါကျ။                                                      (၂- မှတ်)
(င)ဝါကျသည် နေ့အခါ၌ ။ပ။ ဆိုရခြင်းကို အာဂုမ်ပါဠိတော်ဖြင့် မြဲစေလိုသောကြောင့် ပက္ခန္တရဝါကျ။
တစ်နည်း = အဋ္ဌကထာသာဓကမှတစ်ပါး ပါဠိတော်သာဓကကို ပြသောကြောင့် ပက္ခန္တရဝါကျ။                                                                        (၂- မှတ်)
ဧတ္ထကား ၌-ဟူ၍အနက်ပေးသောကြောင့် ဝုတ္တံ-၌ အာဓာရ၊ ဝုတ္တ့-ကား ထိုအာဓာရ၏ ကြိယာအဖြစ်ဖြင့် စာစပ်အပ်၏။


၄။ အဖြေမှန်
     ထိရန္တိ ဒဠှီ ဘဝန္တီတိ ထိရာ။                                            (၂- မှတ်)
     ထိရာ အဿအတ္ထီ ထေရာ။                                            (၂- မှတ်)
     ယေ ဂုဏာ- အကြင်သီလဂုဏ်, သမာဓိဂုဏ်, ပညာဂုဏ်တို့သည်၊ ထိရန္တိ ဒဠှီ ဘဝန္တိ- မြဲမြံခိုင်ခံ့ကုန်၏၊ ဣတိတသ္မာ- ထိုကြောင့်၊ တေ ဂုဏာ- တို့သည်၊ ထိရာ- မည်းကုန်၏။
     ထိရန္တိ ဒဠှီ ဘဝန္တိ-ကား ကတ္တုသာဓနကိတ်ဝိဂြိုလ်၊ ထိရာကား ကတ္တုသာဓနကိတ်ပုဒ်။
     ထိရဓာတ် + အပစ္စည်း၊                                               (၂- မှတ်)
     ထိရဓာတ်အရကား သီလဂုဏ် သမာဓိဂုဏ် ပညာဂုဏ်တို့၏ မြဲမြံခိုင်ခံ့တတ်သော ထိရဘာဝသတ္တိသည် မုချအားဖြင့်ရ၏။                                            (၂- မှတ်)
     အပစ္စည်းကား သတ္တိမန္တဖြစ်သော သီလဂုဏ် သမာဓိဂုဏ် ပညာဂုဏ်တို့ရ၏။             (၂- မှတ်)

၅။ အဖြေမှန်
     ဒိဝါ- ကား ဒိဂုဓာတ်+ဏပစ္စည်း၊ ပုလ္လိင်၊ ပုရိသာဒိဂိုဏ်း၊ အကာရန္တ။                  (၂- မှတ်)
     ပါဠိ- ကား ပါဓာတ်+ဠိပစ္စည်း၊ ပါလဓာတ်+လိပစ္စည်း၊ ဣတ္ထိလိင်၊ ရတ္တာဒိဂိုဏ်း၊ဣကာရန္တ။
                                                                  (၂- မှတ်)
     ဒွါရ- ကား ဒွိသဒ္ဒူပပဒ ဒရဓာတ်+ဏပစ္စည်း၊ ဒွရဓာတ်+ဏပစ္စည်း၊ နပုံလိင်၊ စိတ္တာဒိဂိုဏ်း၊ အကာရန္တ။                                                             (၂- မှတ်)
     ရတ္တိ- ကား ရဉ္ဇဓာတ်+တိ/ ရာဓာတ်+တိ/ ရာသဒ္ဒူပပဒတိ+တိပစ္စည်း၊ ဣတ္ထိလိင်၊ ရတ္တာဒိဂိုဏ်း၊ ဣကာရန္တ။                                                            (၂- မှတ်)



၆။ အဖြေမှန်
     (က)ဝါကျ နိပ္ပဇ္ဇန္တေန ဖြင့် ပဋိသလ္လီယန္တေန၌ ပဋိ-သံ-လီဓာတ်+ ဒိဝါဒိယ- အန္တပစ္စည်း။ ပဋိဥပသာရပုဒ်၏ ဓာတွတ္ထာနုဝတ္တက- ၎င်း၊ သံ-၏ ဓာတွတ္ထဝိသေသက၎င်း ( ဥပသဂ္ဂလိတ္ထ)
     လီဓာတ်၏ နိပဇ္ဇန- အိပ်ခြင်းအနက်ကိုဟော ။ (ဒု- ဓာတွတ္ထ)                       (၃- မှတ်)
     (ခ)ဝါကျ ပိဒဟိတွာဖြင့် သံဝရိတွာ၌ သံဥပသာရပုဒ်၏ ဓာတွတ္ထာနုဝတ္တကအနက်ဟော။ (ဥပသဂ္ဂ)                                                            (၂- မှတ်)
     ဝရဓာတ်၏ ပိဒဟန-ပိတ်ခြင်းအနက်ဟော။ (ဒု- ဓာတွတ္ထ)                        (၂- မှတ်)
     နိပ္ပဇ္ဇိတုံ- ဖြင့် (က)ဝါကျတိုင်း ဖော်လေ။                                 (၃- မှတ်)



၇။ အဖြေမှန်
     နကေဝလံ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တတ္ထာယေဝ သိဒ္ဓံ၊ အထခေါ အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝါ အာပဇ္ဇတိ နော ရတ္တိန္တိ ဣမိနာ ပရိဝါရပါဠိယာပိ သိဒ္ဓန္တိ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ- ဟု ဝိနယာလင်္ကာရဋီကာ ဆိုထားသောကြောင့် တံခါးမပိတ်မူ၍ နေ့အခါအိပါသောရဟန်းအား ဒုက္ကဋ်အာပတ်အဖြစ်ကို အဋ္ဌကထာဆိုသောကြောင့်သာ ပြီးသည်မဟုတ်သေး အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝါ အာပဇ္ဇတိ နောရတ္တိံ- ဟူသော ပါရိဝါရပါဠိဖြင့်လည်း ပြီး၏ဟု အနက်ရောက်သောကြောင့်လည်းကောင်း ဣမိနာ စေတံ- ပါဌ်သာသင့်ပါသည်။
     အကြောင်းတစ်ခုခုမှန်ပါက အမှတ်ပေးရန်။                               (၁၀- မှတ်)

၈။ အဖြေမှန်
     ဒွါရ ဌာနူပစာ
     ဌာနဖြစ်သောတံခါး၏ ဒွါရဟူသောအမည်ကို ဌာနီဖြစ်သော တံခါးရွက်၌ တင်စား၍။
                                                                 (၅- မှတ်)
     နာနန္တရိကနည်း
     တံခါးတည်းဟူသော မကင်းရာကိုဆိုသဖြင့် တံခါးရွက်တည်းဟူသော မကင်းတတ်သည်ကို လည်း ရသောကြောင့် နာနန္တရိကနည်း။                                           (၅- မှတ်)
     (တစ်နည်း) ဧကဒေသူပစာ
     အပေါင်း ​ဂေဟဒွါရ ကာယဒွါရ ဥပါယဒွါရတို့ အမည်ကို အစိတ်ဂေဟဒွါရ၌တင် ရုဠီနည်း။  
                                                                  (၅-မှတ်)
     ဂေဟဒွါရ ကာယဒွါရ ဥပါယဒွါရတည်းဟူသော ထို၌ ထင်သောအားဖြင့် ဂေဟဒွါရတည်း ဟူသော ဤ၌ ခေါ်ဝေါ်အပ်သောကြောင့်။
(တစ်နည်းနည်းမှန် အမှတ်ပေးရန်။)

၉။ အဖြေမှန်
     တံ တဿ နဂရဿ ဥပစာရေ ပနံ ဟောတိ၊ သော တတ္ထ နိပ္ပန္နော တေန ပါတုပတ္ထမ္ဘေန မဟာနိဒ္ဒံ ဩက္ကမိ။ ဧကရသံ ဘဝင်္ဂမေဝ ဝတ္တတိ။                                      (၁၀-မှတ်)

၁၀။ အဖြေမှန်
     အာပတ္တိ၌ အာပုဗ္ဗ ပဒဓာတ်အရ ပီတိက္ကမ စေတနာ ပြဌာန်းသော အကုသိုလ်စိတ္တုပ္ပါဒ်ကို ယူ၍ လက္ခဏာဟာရနေတ္တိဟူသော်ကား- လက္ခိယန္တိ ဧတေန အဝုတ္တာပိ ဓမ္မာတိ လက္ခဏံ၊ လက္ခဏဉ္စ တံ ဟာရောစာတိ လက္ခဏာဟာရော ဟူသောဝစနတ္ထနှင့်အညီ သုတ်၌ဟောအပ်သော တရားနှင့် ဧကလက္ခဏ သဟစာရီ သမာနကိစ္စ သမာနဟေတု သမာနဖလ ဇာတ်ဂုဏ် ကြိယာ ဒြပ်နာမ်အားဖြင့်တူသော မဟောအပ်သောတရားတို့ကိုလည်း မှတ်ကြောင်းဖြစ်သောကြောင့် လက္ခဏာဟာရမည်၏။                                                       (၂-မှတ်)
အဘယ်သို့ မှတ်သားအပ်သနည်း ဟူမူကား
အာပတ္တိ၌ အာပုဗ္ဗ ပဒဓာတ်အရ အာပတ်သို့ရောက်တတ်သောပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌ ဝီတိက္ကမပြဌာန်းသော အကုသိုလ်စိတ္တုပ္ပါဒ်ကို ယူ၍ ထိုကိုယူသဖြင့် ထိုအကုသိုလ်စိတ္တုပ္ပါဒ်နှင့် နမနလက္ခဏာတကွ ဖြစ်လေ့ရှိခြင်း သဟစာရီ၊ မိမိတို့ ဆိုင်ရာကိစ္စ အဝိဇ္ဇာစသောအကြောင်း သင်္ခါရစသောအကျိုး မိမိတို့ဆိုင်ရာအာရုံ နမနဇာတ် ဟီန ပဏီတစသောဂုဏ် မိမိတို့ဆိုင်ရာကြိယာ ပရမတ္တဓမ္မဟူသော ဒြပ် ပရမတ္ထဓမ္မသင်္ခတဟူသောအမည်အားဖြင့်တူသော ကြွင်းသော နာမက္ခန္ဓာ တို့ကိုလည်း ယူအပ်ကုန်၏။                                                                     (၆-မှတ်) 
ဤသို့လျှင် သုတ်၌ ဟောအပ်သောတရားနှင့် ဧကလက္ခဏစသောအားဖြင့်တူသော မဟော အပ်သော တရားတို့ကိုလည်း မှတ်ကြောင်းဖြစ်သောကြောင့် လက္ခဏာဟာရနေတ္တိနည်း မည်၏ ဟူလိုသော်။ (၆-မှတ်)

No comments:

Post a Comment

ပရိယတ္တိသာသနဟိတအသင်း ၊ နယုန်လစာလျှောက်မေးခမ်း အမျှဝေစာတမ်း (၁၃၂၄) ခုနှစ်

ပရိယတ္တိသာသနဟိတအသင်း ၊ နယုန်လစာလျှောက်မေးခမ်း  အမျှဝေစာတမ်း (၁၃၂၄) ခုနှစ်