Friday, 27 December 2019

ပါရာဇိကဏ် ဒု-နေ့, နတ်တော်လကွယ်, ၁၃၈၁-ခု။


မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်လေ့ကျင့်ခန်း စာမေးပွဲ
စာချတန်း။ ။ ပါရာဇိကကဏ္ဍအဋ္ဌကထာမေးခွန်း (ဒုတိယနေ့)
၁၃၈၁-ခုနှစ်၊ နတ္တော်လပြည့်ကျော် (၁၄)ရက်၊ (၂၅-၁၂-၂၀၁၉) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့
ခွင့်ပြုချိန်။ ။ ၄-နာရီ (နေ့လည် ၁၂-နာရီ မှ ညနေ ၄-နာရီအထိ)
……………………………………………………….
(က) န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုန္တိ ပဂ္ဂဟေန ယော ဥဉ္ဆော, တေန ယာပေတုံ န သုကရာ။
() ပတ္တံ ဂဟေတွာ ယံ အရိယာ ဥဉ္ဆံ ကရောန္တိ၊ ဘိက္ခာစရိယံ စရန္တိ၊ တေန ဥဉ္ဆေန ယာပေတုံ န     သုကရာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
() တဒါ ကိရ တတ္ထ သတ္တဋ္ဌဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ဧကဒိဝသမ္ပိ ယာပနမတ္တံ န လဘန္တိ။
၁။ သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗပါဠိတော်တို့ကို သံဝဏ္ဏနာနှင့် အညီ အနက်မှန်ကန်စွာ ပေးပြပါ။
၂။ ()ဝါကျကို အာဘောဂါယုတ္တစောဒနာကျမ်းတက်()ဝါကျကိုဌပနာတိကပုစ္ဆာ ကျမ်း
တက်ပြပါ။
၃။ (ခဂ)ဝါကျတို့ကို အကြောင်းပြကာ ဝါကျအမည်များပေးခဲ့ပါ။
၄။ သတ္တဋ္ဌမာသာ-ပုဒ်ကို ရူအလို ဝိဂ္ဂဟပြု၍ ဉာသ်နည်းကောက်ပြခဲ့ပါ။
၅။ ဥဉ္ဆ၊ ပဂ္ဂဟ၊ ပတ္တ၊ ဂါမ၊ ပိဏ္ဍ-ပုဒ်တို့ကို ဓာတု ပစ္စယ လိင်္ဂ ဂဏ ကာရန္တ-တို့ဖြင့် ဝေဖန်ပြပါ။
၆။ (က ခ) ဝါကျတို့ကို အာဘော်ဖော်၍ သံဝဏ္ဏနာအမည်မျှပေးခဲ့ပါ။
၇။ န သုကရာ/ အသုကရာ-ဟု ပါဌ်နှစ်ထွေရှိရာ သင့်ရာပါဌ်ကို ယုတ္တိပြ၍ ဆုံးဖြတ်ပြပါ။
၈။ သတ္တဋ္ဌဂါမေ-၌ ဖြစ်သင့်သော နယူပစာကို ဆိုရိုးကျရေးသားခဲ့ပါ။
၉။ အောက်ပါ မြန်မာစကားတို့ကို ပါဠိစုဏ္ဏိယသီကုံးပြခဲ့ပါ။
 စပါးရောင်းကုန်သောသူတို့သည် ‘‘ငါတို့သည် အလုံးစုံကုန်သော လူတို့အား ချီးမြှောက်ခြင်းကို ပြုကုန်အံ့’’ ဤသို့ ကြံစည်ကုန်၍ စပါးခြင်ခြင်းကို ပြုရာအရပ်၌ စပါးခြင်သူကို နေစေကြကုန်၍ တစ်ဘက်သော နံပါး၌ စာရေးတံလက်မှတ်ကိ ရေးပေးသော စာရေးကို နေစေကုန်ပြီ။
၁၀။ စရန္တိ-၌ ဓာတ်အရကို ကိုယ်ပြု၍ အာဝတ္တဟာရ နေတ္တိနည်း ထုတ်ပြခဲ့ပါ။
တစ်ပုစ္ဆာလျှင် (၁၀) မှတ်စီ။



သီလက္ခန် ဒု-နေ့, နတ်တော်လကွယ်,၁၃၈၁-ခုနှစ်။


မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်စာမေးပွဲ
စာချတန်း။   ။သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂဋ္ဌကထာ (ဒုတိယနေ့) မေးခွန်း
၁၃၈၁-ခု၊ နတ်တော်လပြည့်ကျော် (၁၄) ရက် (၂၅-၁၂-၂၀၁၉) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့
ခွင့်ပြုချိန် - - နာရီ (နေ့ ၁၂း၀၀ နာရီမှ ညနေ ၄း၀၀ နာရီအထိ)
===
(က) မန္ဒောတိ မန္ဒပညော၊
( ) အပညဿေဝေတံ နာမံ။
( ) မောမူဟောတိ အတိသမ္မူဠှော။
() ဟောတိ တထာဂတောတိ အာဒီသု သတ္တော ‘‘တထာဂတော’’တိ အဓိပ္ပေတော။
( ) သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။

၁။ () ဝါကျကို ဧတ္ထအစွဲနှင့် ဥတ္တာနမေဝ- ဟိတ်ပါဌ်ထည့်လျက် (က--) ဝါကျတို့ကို အနက် ယောဇနာပါ။ 
၂။ () ဝါကျကို သာဘောဂပုစ္ဆာကျမ်းတက်ပါ။ 
၃။ (က) () ဝါကျတို့၌ ရသင့်သော စောဒကာဘောဂါဒိစတုက္ကကို ထုတ်ပြပါ။ 
၄။ () ဝါကျ ဥတ္တာနံ-ကို ဝစနတ္ထပြု၍ ဝစနာဒိဆက္ကထုတ်ပြပါ။ 
၅။ () ဝါကျလာ မောမူဟော-ကို ဟိတ်ပြင်၍ သမ္ဗန်ခံပြီး အတ္ထာနုရူပစာစပ်ပါ။ 
၆။ (က) () () ဝါကျတို့၌ အာဘောဂနှင့်သံဝဏ္ဏနာတို့ကို ဖော်ပြပါ။
၇။ မောမူဟော-ကို နိရုတ္တိနည်းဖြင့် ရုပ်ပြီးပါ။
၈။ အဘယ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိအယူကို ယူတတ်သည်ကို အကြောင်းပြဖြေဆိုပါ။ 
၉။ သုဘာသိတံ သုလပိတံ၊ သာဓု သာဓူတိ တာဒိနော။
အနုမောဒမာနာ သိရသာ၊ သမ္ပဋိစ္ဆိံသု ဘိက္ခဝေါ။-ဟူသောဂါထာကို ဆန်းစစ်၍ ဂါထာအမည်, ဆန်းအမည်ပေးခဲ့ပါ။ 
၁၀။ () နံပါတ်ဂါထာလာ ‘‘သမ္ပဋိစ္ဆိံသု’’ အန္တတ္ထအရကို ယူ၍ ဘာဝစသည် ပြည့်စုံစွာ ထုတ်ပြပါ။ 


တစ်ပုစ္ဆာလျှင် (၁၀) မှတ်စီ။

မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်စာမေးပွဲ
စာချတန်း။   ။သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂဋ္ဌကထာ (ဒုတိယနေ့) အဖြေ
၁၃၈၁-ခုနှစ်၊ နတ်တော်လပြည့်ကျော် (၁၄) ရက် (၂၅-၁၂-၂၀၁၉) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့
ခွင့်ပြုချိန် --နာရီ

သီ-ဒု-အဖြေ - ၁။ (က) မန္ဒောတိ= ကား၊ မန္ဒပညော= နုံ့သောပညာရှိသည်၊ (ဟောတိ)(-မှတ်)
() ဧတံ= ဤမန္ဒော-ဟူသောအမည်သည်၊ အပညဿ= ပညာမရှိသူ၏၊ နာမံ= အမည်တည်း။ (-မှတ်)
() ဧတ္ထ- ဧတသ္မိံ စတုတ္ထဝါရေ= ၌၊ (-မှတ်)
သေသံ= ကြွင်းသောအစီအရင်သည်၊ (ဘာဋီ)
(ဝါ) ကြွင်းသောပုဒ်အပေါင်းသည်၊ (သျသစ်)
(ဟေဋ္ဌာ= အောက်၌၊ ဝုတ္တနယတ္တာ= ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်) (ဟိတ်ပါဌ်) (-မှတ်)
ဥတ္တာနမေဝ= ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
(ဘာဋီ၊ ၃၊ ၁၁၈။ သျသစ်၊ ၅၁၃။)

သီ-ဒု-အဖြေ - ၂။ ()ဝါကျ သာဘောဂပုစ္ဆာတက်
ဆရာ- သည် (က) စသောဝါကျတို့ဖြင့် မန္ဒပညော-စသောပုဒ်တို့၏ အဖွင့်ကို ပြဆိုတော်မူ၏၊(-မှတ်)
ဤစတုတ္ထဝါရလာ ကြွင်းသောပုဒ်အပေါင်းကိုလည်း အနုပဒဝဏ္ဏနာအားဖြင့် ဖွင့်ပြမည်လော? (-မှတ်)
အဘယ်သို့ (ဝါ) အဘယ်နည်းဖြင့် ဖွင့်ဆိုပါမည်နည်း- ကြောင့် () မိန့်။(-မှတ်)
အဓိပ္ပါယ်ကား- () ဝါကျဖြင့် ဤစတုတ္ထဝါရလာ ကြွင်းသောပုဒ်အပေါင်းကို အနုပဒဝဏ္ဏနာနည်းအားဖြင့် ဖွင့်ပြမည်မဟုတ်၊ အောက်၌ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းကို မှီး၍ သိနိုင်ရကား ပေါ်လွင်ထင်ရှား၏-ဟု ညွှန်းသောအားဖြင့် ဖွင့်ပြ၏-ဟူလို။ (ဝါကျာရမ္ဘ)(-မှတ်)

သီ-ဒု-အဖြေ - (က) () စောဒကာဘောဂါဒိစတုက္က
နနု ပါဠိယံ မန္ဒောတွေဝ သာမညေန ဝုတ္တံ။(-မှတ်)
အထ ကသ္မာမန္ဒောတိ မန္ဒပညောတိ တယာ သံဝဏ္ဏိတံ။(-မှတ်)
နနု အပညဿေဝေတံ နာမံ။ (-မှတ်)
တသ္မာမန္ဒောတိ မန္ဒပညောတိ မယာ သံဝဏ္ဏိတံ။(-မှတ်)

သီ-ဒု-အဖြေ - ၄။ ဥတ္တာန--- ဥဒ္ဓံ ဥဒ္ဓံ တနောတီတိ ဥတ္တာနော။ (နံ) (မ၊ ဋီ၊ ၂။ ၂၃၃။)
ဥဂ္ဂတံ တာနံ ပမာဏံ အဿာတိ ဥတ္တာနံ။ (သေသပဒံ) 
(တစ်နည်းနည်းမှန်က ပေးပါ)
() ထွက်သွားသော အတိုင်းအရှည်ပမာဏ (ဝါ) ကျယ်ပြန့်ခြင်း၏ ကြွင်းသောပုဒ်အပေါင်းနှင့် ဌာနီ ဌာနအဖြစ်ဖြင့် စပ်ခြင်းသမ္ဗန်သည် ဝစနဟေတု။
() ထွက်သွားသောအတိုင်းအရှည်ရှိသော (ဝါ) အကျယ်ရှိသော ကြွင်းသောပုဒ်အပေါင်းသည် ဝစနီယ။
() ပါကဋ, ဝိဝဋ-စသောပရိယာယ်သဒ္ဒါများသည် ဝစနီယတ္ထ။(ဝိဂ္ဂဟ -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်)
သီ-ဒု-အဖြေ - ၅။ မောမူဟော-ကို မောမူဟတ္တာ-ဟု ဟိတ်ပြင်။(-မှတ်)
ဧကစ္စဿ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ-ဟု သမ္ဗန်ခံ။(-မှတ်)
တုလျတ်, လိင်္ဂတ်၊ ကတ္တား, ကတ္တီ (-မှတ်)
သမ္ဗန်, သမ္ဗန္ဓီ-စပ်။ (-မှတ်)
(ကျမ်းကိုး- ဣဓ ဘိက္ခဝေ ဧကစ္စော သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ မန္ဒော ဟောတိ မောမူဟော။ ပါဠိတော်၊ ၂၅။)
သီ-ဒု-အဖြေ - ၆။ (က) မန္ဒပညော-ဖြင့် မန္ဒော-ပုဒ်ကို ‘‘မန္ဒာ အတိက္ခာ ပညာ ယဿာတိ မန္ဒော’’ဟု ဥတ္တရပဒလောပဗဟုဗ္ဗီပြု- သိစေ။ (အဘိဓာတ္ထ၊ သမာသလိင်္ဂပဒ၊ သမာသလိင်္ဂတ္ထ။)(-မှတ်)
()-ဖြင့် မန္ဒော-အရ အပညပုဂ္ဂိုလ်ကို ယူရမည်ဟု သိစေ၊ (သရုပ်ကြားအဘိဓေယျတ္ထ၊ ဘာဝတ္ထလည်း-ဖော်လေ(-မှတ်)
() ဖြင့် မောဟမူဟ-ဟု ဆိုလိုလျက် -ချေ၍ မောမူဟ-ပြီး-၎င်း။ (ဘာဝတ္ထ။)
() ပရိယာယ်နှစ်ချက်ဆင့်က အနက်ဖြင့် ထွက်မြဲ-ဟူသောပရိဘာသာနှင့်အညီ မောမူဟသဒ္ဒါ၏ အတိသမ္မူဠှအနက်ကို ဟော...၎င်း။ သိစေ။ (နာမလိင်္ဂတ္ထ၊ သဒ္ဒတ္ထ၊ သဒ္ဒါဟော အဘိဓေယျတ္ထ။) (-မှတ်)

သီ-ဒု-အဖြေ - ၇။ မောမူဟ = မုယှတီတိ မောဟော။မောဟေန မူဟော မောမူဟော။ ဟကာရလောပေါ။

သီ-ဒု-အဖြေ - ၈။ ပုဂ္ဂိုလ် () ဦး။
() ဒိဗ္ဗစက္ခုအဘိညာဉ်ကို ရခြင်းရှိသောပုဂ္ဂိုလ်။
() ဒိဗ္ဗစက္ခုအဘိညာဉ်ကို ရခြင်းမရှိသောပုဂ္ဂိုလ်။ (-မှတ်စီ)

အကြောင်း---
() လာဘီပုဂ္ဂိုလ်သည် ဒိဗ္ဗစက္ခုအဘိညာဉ်ဖြင့် အောက်မေ့လတ်သော စုတိကို မြင်၍ ပဋိသန္ဓေကို မမြင်သောကြောင့်။
() အလာဘီပုဂ္ဂိုလ်သည် တမလွန်ဘဝကို မသိသောကြောင့်။
(-မှတ်စီ)


သီ-ဒု-အဖြေ - ၉။ တတိယပါဒ၌ +နု-ကို ပေါင်း၍ , , , -ဂိုဏ်းဖြင့်၍ သံကိဏ္ဏဝိပုလာဂါထာ။
အနုဋ္ဌုဘဆန်း။

သီ-ဒု-အဖြေ - ၁၀။ သမ္ပဋိစ္ဆိံသု- အန္တတ္ထ-အရ ဗြဟ္မဇာလသုတ်ကို နာကြားရသောရဟန်းတို့၏ ဝမ်းမြောက်စွာ ခံယူသော အခြင်းအရာအားဖြင့်ဖြစ်သော ပီတိသောမနဿပြဓာန်းသော စိတ္တုပ္ပါဒ်ကို ယူ၍-
() ထို-သည် ဓမ္မရတိဋ္ဌာယီဘာဝ/ ဓမ္မသိင်္ဂါရရသ။
() ဗြဟ္မဇာလသုတ် ဒေသနာတော်သည် အာလမ္ဗဏဝိဘာဝ။
() ဗြဟ္မဇာလသုတ်၏ ဒွါသဋ္ဌိဒိဋ္ဌိဝေဌနဂုဏ်, သုဘာသိတ သုလပိတဘောဂုဏ်သည် ဥဒ္ဒီပနဝိဘာဝ။
() ရဟန်းတို့၏ ဝမ်းမြောက်စွာ ‘‘ကောင်း၏’’ဟု ဝန်ခံသောစကားသည်လည်းကောင်း, မိစ္ဆာအယူမှ ကင်းခြင်းစသော အကျိုးသည်လည်းကောင်း။ အနုဘာဝ။



အဋ္ဌသာလိနီ ဒု-နေ့, နတ်တော်လကွယ်, ၁၃၈၁-ခု။

မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်စာမေးပွဲ
စာချတန်း- အဋ္ဌသာလိနီ (ဒုတိယနေ့) မေးခွန်း
၁၃၈၁-ခု၊ နတ်တော်လကွယ် (၂၅-၁၂-၂၀၁၉) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့

ခွင့်ပြုချိန်- ၄-နာရီ
=====
(က)သဒ္ဒဟန္တိ ဧတာယာတိ သဒ္ဓါ၊
(ခ)သာဝ အဿဒ္ဓိယဿ အဘိဘဝနတော အဓိပတိယဋ္ဌေန ဣန္ဒြိယံ၊
(ဂ)အဓိမောက္ခလက္ခဏေ ဝါ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ဣန္ဒြိယံ၊
(ဃ)သဒ္ဓါဝ ဣန္ဒြိယံ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ၊
(င)သာ ပနေသာ သမ္ပသာဒနလက္ခဏာ စ သဒ္ဓါ, သမ္ပက္ခန္ဒနလက္ခဏာ စ။

၁။(ဂ)ဝါကျကို ပါဌသေသထည့်စွက်၍ အနက်ပေးပြပါ။
၂။(င)ဝါကျကို ဌပနာဘောဂါဒိပုစ္ဆာကျမ်းတက်ပြပါ။
၃။(ခ ဂ ဃ)ဝါကျတို့ဖြင့် ပယ်အပ်သော ဒေါသတို့ကို အကြောင်းနှင့်တကွ ဖော်ပြ၍ (င)ဝါကျလာ စ-သဒ္ဒါ နှစ်ခုထားရခြင်းအကြောင်းကို ရေးခဲ့ပါ။
၄။(င)ဝါကျ သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗပုဒ်ကို အဖွင့်နှင့်အညီကိတ်ပုဒ်ကြံဆ၍ ဝိဂ္ဂဟပြုပြီးလျှင် ဘေဒစိန္တာဒီပနီနည်းဖြင့် ဗျပ္ပတျာဒိစတုက္က ထုတ်ပြခဲ့ပါ။
၅။(ခ)ဝါကျလာ သံဝဏ္ဏနာပါဌ်တို့ကို လိင်္ဂ ဂဏ အန္တ ပဒတို့ဖြင့် ဝေဘန်ခဲ့ပါ။
၆။(က)ဝါကျဖြင့် သိစေအပ်သော အဋ္ဌကထာဘောဂကို သံဝဏ္ဏနာအမည်နှင့် တွဲစပ်ဖော်ပြပါ။
၇။သဒ္ဓါဝ-၌ ဧဝ-သဒ္ဒါ၏ ဂဟေတဗ္ဗတ္ထစသည်ကို ထုတ်ပြပါ။
၈။(ခ)ဝါကျလာ သာ-အရတရားကို ကောက်ပြ၍ ကြိယာငါးတန် ထုတ်ပြပါ။
၉။(က)ဝါကျလာ သဒ္ဒဟန္တိ-၌ ကာယပဿဒ္ဓိကိုယူ၍ လက္ခဏာဒိစတုက္က ထုတ်ပြပါ။
၁၀။(ဂ)ဝါကျလာ ကာရေတိ-၌ ဟေတုကတ္တုဋ္ဌအရ,သုဒ္ဓကတ္တုဋ္ဌအရ တရားတို့ကို ကောက်ပြ၍ဟေတုကတ္တုဋ္ဌအရတရားက သုဒ္ဓကတ္တုဋ္ဌအရတရားအား ကျေးဇူးပြုသော ပစ္စယသတ္တိနှင့် ပြိုင်နိုင်သောပစ္စယသတ္တိတို့ကို ထုတ်ပြခဲ့ပါ။

တစ်ပုစ္ဆာလျှင် (၁၀)မှတ်စီ






မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်စာမေးပွဲ
စာချတန်း- အဋ္ဌသာလိနီ (ဒုတိယနေ့) အဖြေ
၁၃၈၁-ခု၊ နတ်တော်လကွယ် (၂၅-၁၂-၂၀၁၉) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့
ခွင့်ပြုချိန်- ၄-နာရီ

နီအဖြေ- ၁။ ဝါ၊ တနည်းကား။ အဓိမောက္ခလက္ခဏေ၊ ကြည်ညိုယုံကြည်ခြင်းဖြစ်၍ဖြစ်သောတရားအစရှိသော ဝတ္ထု၌ဖြစ်သော ဆုံးဖြတ်ခြင်း လက္ခဏာ၌။ ဣန္ဒတ္ထံ၊ မိမိ၏အစိုးရသည်၏အဖြစ်ကို။ သမ္ပယုတ္တဓမ္မေ၊ သမ္ပယုတ်တရားတို့ကို။ (ပါဌသေသ) ကာရေတိ၊ ပြုစေတက်၏။ ဣတိတသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဣန္ဒြိယဉ္စ၊ ဣန္ဒြေမည်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ၏။
ပါဌသေသ ၄ မှတ်။ ကြွင်း ၆ မှတ်။

နီအဖြေ- ၂ (င) ဝါကျ ဌပနာဘောဂါဒိပဉ္စကပုစ္ဆာကျမ်းတက်
အရှင်အဋ္ဌကထာဆရာ ဆရာသည် က-စသောဝါကျတို့ဖြင့် သဒ္ဓါပုဒ်၏ဝစနတ္ထကိုပြဆိုတော်မူ၏။ (၂-မှတ်)
ထိုသို့သာဆိုချေသော်    သဒ္ဓါပုဒ်၏ဝစနတ္ထကိုသာ သိအပ်သည်မဟုတ်ပါလော။   (၂-မှတ်)
ထိုသို့သိအပ်သောကြောင့်   သဒ္ဓါပုဒ်၏ဝစနတ္ထကိုသာ ဆရာမပြဆိုသင့်။   (၂-မှတ်)
သဒ္ဓါပုဒ်၏လက္ခဏာကိုလည်း ပြဆိုသင့်သေး၏  သဒ္ဓါပုဒ်၏လက္ခဏာကား အဘယ်ပါနည်း။
စုဒ်ကြောင့် (င) ဝါကျကိုမိန့်။ (၂-မှတ်)
အဓိပ္ပါယ်ကား  (င) ဝါကျဖြင့် သဒ္ဓါပုဒ်၏ လက္ခဏတ္ထကိုလည်း ငါပြဆိုပါ၏ဟူလိုသော်။ (၂-မှတ်)

နီအဖြေ- ၃။ (ခ) ဝါကျဖြင့် သဒ္ဓါပုဒ်၏အဖွင့်မှတပါး ဣန္ဒြိယံ ပုဒ်၏အဖွင့်ဟူသော အဖို့တပါးကိုပြသောကြောင့် အဗျာပိတ, အပရိပုဏ္ဏဒေါသကို ပယ်ပါသည်။ (၂-မှတ်)
(ဂ ) ဝါကျဖြင့် ဣန္ဒြိယံပုဒ်၏ ဝစနတ္ထအဖို့တပါးကိုပြသောကြောင့် အဗျာပိတ, အပရိပုဏ္ဏဒေါသကိုပယ်ပါသည်။ (၂-မှတ်)
(ဃ) ဝါကျဖြင့် အစိတ်ပုဒ်၏ ဝစနတ္ထမှတပါး အပေါင်းပုဒ်၏ ဝစနတ္ထဟူသော အဖို့တပါးကိုပြသောကြောင့် အဗျာပိတ, အပရိပုဏ္ဏ​ေဒေါသကိုပယ်ပါသည်။ (၂-မှတ်)
(င) ဝါကျ စသဒ္ဒါနှစ်ခုထားရခြင်းအကြောင်း
သမ္ပသာဒနလက္ခဏာစ၌ စ-သဒ္ဒါဖြင့် သမ္ပက္ခန္ဒနလက္ခဏာကိုဆည်းသည်၊ သမ္ပသာဒနလက္ခဏာစ၌ စ-သဒ္ဒါသည် သမ္ပသာဒနလက္ခဏာကိုဆည်းသည်၊ ဤသို့ အညမည သမုစ္စည်းအနက်ကိုပြလို၍ စ-သဒ္ဒါနှစ်ခုထားသည်။ (၄-မှတ်)

နီအဖြေ- ၄။ သဒ္ဒဟန္တိ ဧတာယာတိ သဒ္ဓါ။ (၂-မှတ်)
သဒ္ဒဟန္တိ ဧတာယာတိ ဟူသော ဝိဂြိုဟ်ဝါကျသည် ဗျုပ္ပတ္တိမည်၏။ (၁-မှတ်)
သံပုဗ္ဗ ဓာဓာတ် အပစ္စည်းသည်လည်းကောင်း၊ ယုံကြည်ခြင်းကြိယာသကတ်သည်လည်းကောင်း ဗျုပ္ပတ္တိနိမိတ်မည်၏။ (၃-မှတ်)
သဒ္ဓါဟူသော ပုဒ်ပြီးနိဖ္ဇန္နသဒ္ဒါသည် ပဝတ္တိမည်၏။ (၁-မှတ်)
ယုံကြည်ခြင်းကြိယာ၏ တခုသည်တခုနှင့်တူသောအခြင်းအရာဟုဆိုအပ်သော ဇာတ်သည် ပဝတ္တိနိမိတ်မည်၏။ (၃-မှတ်)
မှတ်ချက် ။‘‘သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗပုဒ်ကို အဖွင့်နှင့် အညီ ကိတ်ပုဒ်ကြံဆလျှက်’’ ဟု မေးခြင်းသည် (ဂ) ဝါကျ ဣန္ဒြိယံပုဒ်ကို မေးခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ မေးခွန်း၌ (ဂ) နှင့် (င) ကို မှား၍ စာစီထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

နီအဖြေ- ၅။ သာ-ကား ဣတ္ထိလိင်၊ ကညာဒိဂိုဏ်း၊ အာကာရန္တ၊ သဗ္ဗနာမ်ပုဒ်။
ဧဝ-ကား အလိင်၊ ဂဏဝိမုတ်၊ အကာရန္တ၊ နိပါတ်ပုဒ်။ 
အသဒ္ဓိယဿ-ကား နပုံလိင်၊ စိတ္တာဒိဂိုဏ်း၊ အကာရန္တ၊ တဒ္ဓိတ်နာမ်ပုဒ်။
အဘိဘဝနတော-ကား အလိင်၊ ဂဏဝိမုတ်၊ ဩကာရန္တ၊ အဗျယပုဒ်။
အဓိပတိယဋ္ဌေန-ကား ပုလ္လိင်၊ ပုရိသာဒိဂိုဏ်း၊ အကာရန္တ၊ သမာသ်နာမ်ပုဒ်။ တစ်ခုမှန် (၂) မှတ်စီ။

နီအဖြေ- ၆။ (က) ဝါကျဖြင့် သဒ္ဓါကို သဒ္ဒဟန္တိ ဧတာယာတိ သဒ္ဓါ ဟု ကရဏသာဓန ဝစနတ္ထပြု။ (အဘိဓာနတ္ထသံဝဏ္ဏနာ)
သဒ္ဓါ-၌ သံပုဗ္ဗ ဓာဓာတ်၏အဖြစ်၊ (ဒု-ဓာတုပဒ)
သံ-ဥပသာရပုဒ်၏ ဓာတွတ္ထဝိသေသက၊ (ဥပသဂ္ဂတ္ထ)
ဓာ-ဓာတ်၏ သဒ္ဒဟနအနက်ကိုဟော၊ (ဒု-ဓာတွတ္ထ)
အ-ပစ္စည်း ကာရဏသာဓနအနက်၌သက်။ (ဒု-ပစ္စယတ္ထ)
သမ္ပယုတ္တတရား (ဝါ) သဒ္ဓါနှင့်ပြည့်စုံသောပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ယုံကြည်ကြောင်း၏ အဖြစ်ကြောင့် သဒ္ဓါမည်၏ဟူသောအဓိပ္ပါယ်၊ (ဘာဝတ္ထ)
သံ-ပုဗ္ဗ ဓာ-ဓာတ် အ-ပစ္စည်း တီ- တေ- အာ ပစ္စည်းဖြင့်ပြီးသောကြောင့် ‘‘သံ-ဓာ’’ ဟူလိုလျက် နိဂ္ဂဟိတ်ကို နပြု ‘န’ ကို ဒပြု၍ သဒ္ဓါဟုရုပ်ပြီး၊ (ဘာဝတ္ထ)
အမှတ်ပေး။ ။ဓာတု၊ ဓာတွတ္ထ၊ ပစ္စယတ္ထ။ (၂-မှတ်စီ)
ကြွင်း (၁-မှတ်စီ)။

နီအဖြေ- ၇။ သဒ္ဓါသည် ဂဟေတဗ္ဗတ္ထ။ (၂-မှတ်)
သတ္တဇီဝ နှင့် ဣန္ဒြေမထိုက်သော ဖဿ၊ သညာ၊ စသည်တို့သည် နိဝတ္တေတဗ္ဗတ္ထ။ (၄-မှတ်)
ဣန္ဒြေထိုက်သော သတိ၊ ဝီရိယ စသော တရားတို့သည် အနုညာတတ္ထ။
(ဝါ) သဒ္ဓါ၏ အခြားအမည်ဖြစ်ကောင်းသော ဗိုလ်စသောဂုဏ်သည် အနုညာတတ္ထ။ (၄-မှတ်)

နီအဖြေ- ၈။  သာ-အရ သဒ္ဓါရ၏။
တို့သည်   ဒဿနတ္ထ။
ယောနိသောမနသိကာရ၊ သဒ္ဓေယျဝတ္ထုတို့သည် ဒီပကတ္ထ။ 
နီဝရဏတို့ကို ပယ်ခွါခြင်း၊ ကိလေသာများ ဆုတ်နစ်သွားခြင်း၊ စိတ်ကြည်လင်ခြင်း စသည်တို့သည် ပကာသနတ္ထ။
ပုဗ္ဗေစ ကတပုညတာ စသော သမ္ပတ္တိစက် (၄)ပါးသည် ဝိဘာဝတ္ထ။ 
စိတ်ကြည်လင်သဖြင့် အလှူပေးခြင်း၊ သီလဆောက်တည်ခြင်း ဥပုဒ်စောင့်သုံးခြင်း၊ ဘာဝနာကမ္မဋ္ဌာန်းအားထုတ်းခြင်းစသော အကျိုးအဆက်ဆက်သည် အနုဘာဝတ္ထ။  (၂) မှတ်စီ။

နီအဖြေ- ၉။ ကာယဒရထဝူပသမလက္ခဏာ၊ ကာယဒရထနိမ္မဒ္ဒနရသာ။
ကာယဿအရိပ္ဖန္ဒသီတိဘာဝ ပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ကာယပဒဋ္ဌာနာ။

နီအဖြေ- ၁၀။ ဟေတုကတ္တုဋ္ဌ-အရ သဒ္ဓါရ၏။ (၂-မှတ်)
သဒ္ဓကတ္တုဋ္ဌ-အရ သမ္ပယုတ္တဓမ္မ ရ၏။ (၂-မှတ်)
ဟေတုကတ္တုဋ္ဌ-အရ သဒ္ဓါသည်။ (၂-မှတ်)
သုဒ္ဓကတ္တုဋ္ဌ-အရ သမ္ပယုတ္တဓမ္မအား သဟဇာတပစ္စယသတ္တိဖြင့် ကျေးဇူးပြုပါသည်။ (၂-မှတ်)
ပြိုင်နိုင်သော ပစ္စယသတ္တိကား သဟကြီး (၄)၊ အညမည၊ သမ္ပယုတ္တ၊ ဣန္ဒြိယ၊ ပေါင်း (၇) ပစ္စည်း။ (၂-မှတ်)

ပရိယတ္တိသာသနဟိတအသင်း ၊ နယုန်လစာလျှောက်မေးခမ်း အမျှဝေစာတမ်း (၁၃၂၄) ခုနှစ်

ပရိယတ္တိသာသနဟိတအသင်း ၊ နယုန်လစာလျှောက်မေးခမ်း  အမျှဝေစာတမ်း (၁၃၂၄) ခုနှစ်