မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်လေ့ကျင့်ခန်းစာမေးပွဲ
စာချတန်း။ ။ ပါရာဇိကဏ္ဍအဋ္ဌကထာ ( ဒုတိယနေ့) မေးခွန်း
၁၃၈၁-ပြည့်နှစ်၊ နတ္တော်လဆန်း ( ၁၅ )ရက်၊ (၁၁-၁၂-၂၀၁၉) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့
ခွင့်ပြုချိန်။ ။ ၄-နာရီ ( နေ့လည် ၁၂-နာရီ မှ ညနေ ၄-နာရီ အထိ)
----------------------------------------------------------------------------------------------------
( က ) သေယျထိဒံ - ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟီတိ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စိတွာ ဝိနာ ဟုတွာ အပသက္ကေတွာ။
( ခ ) ယော ပနာယမေတ္ထ ဧဝကာရော၊ သော နိယမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
( ဂ ) ယသ္မာ စ နိယမတ္ထော၊ တသ္မာ တသ္မိံ ပဌမဇ္ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရဏသမယေ
အဝိဇ္ဇမာနာနမ္ပိ ကာမာနံ တဿ ပဌမဇ္ဈာနဿ ပဋိပက္ခဘာဝံ ကာမပရိစ္စာဂေနေဝ စဿ အဓိဂမံ ဒီပေတိ။
၁။ (က)ဝါကျ၌ နိဿယကျကျ၊ (ခ)ဝါကျ၌ နိပါတ်၏အနက်, သဗ္ဗနာမ်အစွဲတို့ မှန်ကန်စေလျက်
(က,ခ)ဝါကျတို့ကို အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၂။ (ခ)ဝါကျကို လီနန္တရစောဒနာကျမ်းတက်၍၊ (ဂ)ဝါကျကို အနုသန္ဓေကျမ်းတက်ပြခဲ့ပါ။
၃။ (ခ,ဂ)ဝါကျတို့ကို ရသင့်သမျှ ရှေ့နောက်ထောက်ဆ အကြောင်းပြကာ ဝါကျအမည်များပေးခဲ့ပါ။
၄။ နိယမတ္ထော-ပုဒ်ကို အစိတ်+အပေါင်းဝစနတ္ထပြု၍၊ အပေါင်းဝစနတ္ထကိုသာ ဉာသ်နည်းအရ ကောက်ပြခဲ့ပါ။
၅။ နိယမ၊ သမယ၊ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ အဓိဂမ၊ ဒီပေတိ-တို့ကို ဓာတု ပစ္စယ လိင်္ဂ ဂဏ ကာရန္တ-တို့ဖြင့် ဝေဖန်ပြပါ။
၆။ (က ခ)ဝါကျတို့ကို အာဘော်ဖော်၍ သံဝဏ္ဏနာအမည်မျှပေးခဲ့ပါ။
၇။ ဧဝသဒ္ဒေါ/ ဧဝကာရော-ဟုလည်းကောင်း၊ အပသက္ကေတွာ/ အပသက္ကိတွာ-ဟုလည်းကောင်း ပါဌ်နှစ်ထွေစီရှိရာ သင့်ရာပါဌ်တို့ကို ယုတ္တိပြ၍ ဆုံးဖြတ်ပြပါ။
၈။ (ဂ)ဝါကျကို ထောက်၍ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ-၌ ဖြစ်သင့်သော နယူပစာကို ဆိုရိုးကျရေးသားခဲ့ပါ။
၉။ အောက်ပါ မြန်မာစကားတို့ကို ပါဠိစုဏ္ဏိယသီကုံးပြခဲ့ပါ။
ကောင်းကင်၌ ပျံတက်ပြီးသော ငှက်၏ အတောင်ကို ဆန့်တန်းခြင်းကဲ့သို့လည်းကောင်း ပဒုမ္မာကြာတောသို့ ရှေ့ရှုရောက်ပြီးသော ပိတုန်း၏ ပဒုမ္မာကြာတော၏ အထက်၌ ရစ်ဝဲခြင်းကဲ့သို့ လည်းကောင်း ဖြစ်၏။
၁၀။ ကာမေဟိ - ဝယ် ကာမ-အရ ကာမေတီတိ ကာမော-ဟု ဝစနတ္ထပြုခိုက် ဓာတ်အရကို ကိုယ်ပြု၍ ပရိဝတ္တနဟာရနေတ္တိနည်း ထုတ်ပြခဲ့ပါ။
တစ်ပုစ္ဆာလျှင် ( ၁၀ ) မှတ်စီ။
မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်လေ့ကျင့်ခန်းစာမေးပွဲ
စာချတန်း။ ။ ပါရာဇိကဏ္ဍအဋ္ဌကထာ ( ဒုတိယနေ့) အဖြေ
၁၃၈၁-ပြည့်နှစ်၊ နတ္တော်လဆန်း ( ၁၅ )ရက်၊ (၁၁-၁၂-၂၀၁၉) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့
ခွင့်ပြုချိန်။ ။ ၄-နာရီ ( နေ့လည် ၁၂-နာရီ မှ ညနေ ၄-နာရီ အထိ)
----------------------------------------------------------------------------------------------------
၁။ အဋ္ဌကထာနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာလျှင်။ ပကာသိယမာနော၊ ပြအပ်လတ္တံ့သော။ ဣဒံ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်။ သေယျထာ ကတမော၊ နည်း။ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟီတိ၊ ကား။ ကာမေဟိ၊ ဝတ္ထုကာမ, ကိလေသာကာမတို့မှ။ ဝိဝိစ္စိတွာ၊ ဆိတ်၍။ ဝိနာ၊ ကင်းသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အပသက္ကေတွာ၊ စွန့်ခြင်း၏အစွမ်းအားဖြင့်ဖဲ၍။ ပန၊ ဝိဝိစ္စသဒ္ဒါအနက်မှ တပါး ဧဝသဒ္ဒါ၏အနက်ကို ဆိုဦးအံ့။ ဧတ္ထ ဧတသ္မိံ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟီတိ ဝစနေ၊ - သဒ္ဒါ၌။ ယော အယံ ဧဝကာရော၊ အကြင်ဧဝဟူသော သဒ္ဒါသည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ယော အယံ ဧဝကာရော၊ အကြင်ဧဝဟူသောသဒ္ဒါသည်။ အတ္ထိ၊၏။ သော ဧဝကာရော၊ သည်။ နိယမတ္ထော၊ မှတ်ခြင်းအနက်ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
( သေယျထိဒံ- ၂ မှတ်၊ ပန- ၂ မှတ်၊ ဧတ္ထ- ၂ မှတ်၊ ကြွင်း - ၄ မှတ်)
၂။ (ခ) သို့ လီနန္တရစောဒနာကျမ်းတက်
အရှင်အဋ္ဌကထာဆရာ ဘုရားရှင်သည် ပါဠိတော်၌ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ- ဟု ဟောတော်မူ၏။ (ဌပနာ- ၂ မှတ်)
ယင်းဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ- ၌ ဧဝသဒ္ဒါသည် နိပါတ်ပုဒ်ဖြစ်၍ ‘‘ အနေကတ္ထာဟိ နိပါတာ’’ ဟူသော ပရိဘာသာအရ အနက်များစွာကို ဟောနိုင်သည်မဟုတ်ပါလော။ (အာဘော်) (တနည်း) ယင်း၌ ဧဝသဒ္ဒါသည် အဝဓာရဏစသော အနက်တို့ကို ဟောပါသလော။
(အာဘော် - ၂ မှတ်)
အကယ်၍ ဤ၌ ဧဝသဒ္ဒါ၏ ဟောအပ်သောအနက်ကို မးပြချေသော် ဘုရားရှင်းအား အဗျာပိတ, အပရိပုဏ္ဏဒေါသသင့်ရောက်ရာ၏။
ဤသို့ သူစောဒနာဖွယ်ရှိ၍ ထိုစောဒနာကို ပယ်ဖြေလိုသော အဋ္ဌကထာဆရာသည် ခ - ကျကို မိန့်။ (၁ မှတ်)
အဓိပ္ပါယ်ကား-- (ခ)ဝါကျဖြင့် ဧဝသဒ္ဒါသည် အနက်များစွာကို ဟောနိုင်သည်ကား မှန်ပါ၏။ ထိုသို့ပင်မှန်ပါသော်လည်း (တနည်း - ဧဝသဒ္ဒါသည် အဝဓာရဏ စသောအနက်ကို ဟောသည်ကားမဟုတ်ပါ။ စင်စစ်သော်ကား) ဤ၌ ဧဝသဒ္ဒါသည် နိယမအနက်ကို ဟော၏ဟု ငါပြဆိုသည်ဖြစ်ရကား သင်တင်တိုင်းသော အဗျာပိတ, အပရိပုဏ္ဏဒေါသ ဘုရားရှင်အားအရောက်၊ ကင်းစင်လွင့်ပျောက်ပါ၏ဟူလို။ ( ၂ မှတ်)
(ဂ) ဝါကျ အနုသန္ဓေကျမ်းတက်
ဤသို့ ခ- ဝါကျဖြင့် ဧဝသဒ္ဒါ၏ နိယမအနက်ဟောနိုင်ပုံကို အကျဉ်းအားဖြင့် ပြတော်မူပြီး၍ ယခုအခါ၌ ယင်းဧဝသဒ္ဒါ၏ နိယမအနက်ဟောနိုင်းပုံကို အကျယ်အားဖြင့် ပြခြင်းငှါ (ဝါ) ပြတော်မူလိုသော အဋ္ဌကထာဆရာသည် ခ - ဝါကျကို မိန့်။ (၃ မှတ်)
၃။ ခ- ဝါကျသည် ပက္ခန္တရဝါကျ၊ အကြောင်းကား - ဝိဝိစ္စ, ကာမပုဒ်တို့၏ အဖွင့်မှတပါး ဧဝပုဒ်၏အဖွင့်ဟူသော အဖို့တပါးကို ပြသောကြောင့်တည်း။ ထို၍ က - ဝါကျသည် ပက္ခဝါကျ။
( ၃ - မှတ်)
(တနည်း) ဧဝသဒ္ဒါသည် အဝဓာရဏဟူသောအနက်ကို ဟောပါသလော ဟု မေးဖွယ်ရှိ၍ ထိုအမေးကို ပယ်ဖြေလို၍ ဆက်လက်အားထုတ်အပ်သောကြောင့် ဝါကျာရမ္ဘဝါကျ။ ထို၍ က - အာရဒ္ဓဝါကျ။ (၃ - မှတ်)
ဂ - ဝါကျသည် ဝိတ္ထာရဝါကျ။ အကြောင်းကား - ဧဝသဒ္ဒါ၏ မှတ်ခြင်းဟူသော အနက်ကို အကျယ်ချဲ့၍ ပြသောကြောင့်တည်း။
( တနည်း) ဂ - ဝါကျသည် ဝါကျာရမ္ဘဝါကျ။ ထို၍ ခ- အာရဒ္ဓဝါကျ။ (၁ မှတ်)
၄။ နိယမတ္ထော - ဉာသ်ကောက်
နိယမနံ နိယမော။ နိယမိတဗ္ဗောတိ ဝါ နိယမော။ (၂ မှတ်)
နိယမော အတ္ထော ဧတဿ ဧဝကာရဿာတိ နိယမတ္ထော။ (၃- မှတ်)
ဧတဿ ဧဝကာရဿ၊ ထိုဧဝသဒ္ဒါအား။ နိယမော၊ မှတ်ခြင်းဟူသော(ဝါ) မှတ်အပ်သော။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။အတ္ထိ၊၏။ ဣတိ၊ သော၊ နိယမော၊ မည်၏။
(နိယမပုဒ် အတ္ထပုဒ် ဧတအညပုဒ်)
နိယမတ္ထဟူသော သမာသ်ပုဒ်လုံးအရကား မှတ်ခြင်း(ဝါ) မှတ်အပ်သောအနက်သည် မုချ။
ယင်း- ၏ဧဝသဒ္ဒါနှင့်အကြောင်း, အကျိုး/ အကျိုး, အကြောင်းအဖြစ်ဖြင့် စပ်ခြင်းသမ္ဗန်သည် ဌာနူပစာ။
ဧတအညပုဒ်၏အရကား ထိုမုချ, ဌာနူပစာရတို့ဖြင့် မှတ်အပ်သော ဧဝသဒ္ဒါရ၏။ (၅ မှတ်)
၅။ နိယမ - နိ ပုဗ္ဗ ယမုဓာတ်+ အ၊ ပုရိသဒိဂိုဏ်။ ၊ အကာရန္တ။
သမယ - သံ ဧ+ဏ/ သံ ဣ+ အ၊ ပုံလိင်/ နပုံလိင်၊ ပုရိသာဒိဂိုဏ်း/စိတ္တာဒိဂိုဏ်း၊ အကာရန္တ။
ဥပသမ္ပဇ္ဇ - ဥပ သံ ပဒ + တွာ၊ အလိင်၊ ဂဏဝိမုတ်၊ အကာရန္တ။
အဓိဂမ - အဓိ ဂမု+ အ၊ ပုံလိင်၊ ပုရိသာဒိဂိုဏ်း၊ အကာရန္တ။
ဒီပေတိ - ဒီပ+ စုရာဒိ - ဏေ၊ အလိင်၊ စုရာဒိဂိုဏ်း၊ ဣကာရန္တ။
၆။ (က)ဝါကျ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စိတွာ -ဖြင့် ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ - ၌ ကာမေဟိကို ဝိဝိစ္စ ဟူသော နောက်ပုဒ်၌ စာမစပ်ရ၊ ဝိဝိစ္စေဝ ဟူသော ရှေ့ပုဒ်၌သာ စာစပ်ရမည်ကိုလည်းကောင်း( သမ္ဗန္ဓသံဝဏ္ဏနာ) ဝိဝိစ္စ-၌ ဝိပုဗ္ဗ ဝိစ ဓာတ် -လည်းကောင်း (ဒု-ဓာတုပဒ) ၊ တွာပစ္စယန္တပုဒ်၏အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း(ဘာဝတ္ထ) သိစေပါသည်။ (၃ မှတ်)
ဝိနာ ဟုတွာ- ဖြင့် ဝိဝိစ္စ, ဝိဝိစ္စိတွာ-၌ ဝိ- ဥပသာရ၏ ဓာတွတ္ထာနုဝတ္တက၏ အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း၊ (ဥပသဂ္ဂလိင်္ဂတ္ထ) ဝိစဓာတ်သည် ပုထသက္ကရဏ အသီးခြားအနက်ကို မဟော၊ ဝိဝေစန= ကငိးဆိတ်ခြင်းအနက်ကို ဟောလည်းကောင်း ၊(ဒု ဓာတွတ္ထ)သိစေပါသည်။
(တနည်း) ဝိစဓာတ်၏ ကင်းခြင်းအနက်ဟော၊ ဝိ-ဥပသာရ၏ ဓာတွတ္ထဗာဓက- သိစေ။
(၃ မှတ်)
အပသက္ကေတွာ- ဖြင့် ကင်းဆိတ်ဟူသည် စွန့်ခြင်း၏အစွမ်းဖြင့် ဖဲခြင်းပင်တည်းဟူသော အဓိပ္ပါယ်ကို သိစေ။ (၁ မှတ်)
(ခ)ဝါကျဖြင့် ဝိဝိစ္စေဝ- ၌ ဧဝသဒ္ဒါသည် အဝဓာရဏအနက်ကို မဟော၊ နိယမအနက်ကို ဟော၏ဟု သိစေ။(ဘာဝတ္ထ) (၃-မှတ်)
၇။ ပါဌဝိနိစ္ဆယ
ဧဝသဒ္ဒေါ/ဧဝကာရော- နှစ်ပါဌ်လုံးသင့်ပါသည်။ အကြောင်းကား--
အက္ခရေဟိ ကာရ- သုတ်ဖြင့် အက္ခရာနောင် ကာရပစ္စည်းသက်နိုင်၍ ပုဒ်နောင် ကာရပစ္စည်းမသက်နိုင်သောကြောင့် ဧဝသဒ္ဒေါ- ဟု ရှိသောပါဌ်သင့်ပါသည်။
ဝတ္တိစ္ဆာအားဖြင့်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ဧဝကာရော- ဟုပင် ရှိသင့်၏ဟု ပါရာဇိကဏ်ယောဇနာသစ်၊၂။ ၁၅၈ - ၌ ဆိုထားသောကြောင့် ဧဝကာရော- ပါဌ်သင့်ပါသည်။
ဧဝသဒ္ဒေါ/ ဧဝကာရော- နှစ်ပါဌ်လုံး ဧဝသဒ္ဒါသည်- ဟုပင် အနက်ထွက် သောကြောင့်လည်းကောင်း နှစ်ပါဌ်လုံးသင့်ပါသည်။ (၅-မှတ်)
အပသက္ကေတွာ/ အပသက္ကိတွာ- နှစ်ပါဌ်လုံးသင့်ပါသည်။
အကြောင်းကား---
အပသက္ကေတွာ - ဟုရှိက သက္ကဓာတ်+ အပစ္စည်း+ တွာပစ္စည်း။ အ- ကို ဧ- ပြု၍ ရုပ်ပြီးသောကြောင့် အပသက္ကေတွာ- ပါဌ်သင့်ပါသည်။
အပသက္ကိတွာ-ဟုရှိက အပပုဗ္ဗ သက္က+တွာ၊ ဣအာဂုံလာ၍ အပသက္ကိတွာဟု ရုပ်ပြီးသောကြောင့်လည်းကောင်း၊ တေနာဟု ‘‘ ဝိနာ ဟုတွာ အပသက္ကတွာ’’တိ - ဟု သာရတ္ထဋီကာ၌ ဆိုထားသောကြောင့်လည်းကောင်း အပသက္ကိတွာ-ပါဌ်လည်း သင်းပါသည်။ (၅ မှတ်)
၈။ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ- ၌ ကာရဏူပစာ
အကြောင်းဖြစ်သော ဝတ္ထုကာမ, ကိလေသာကာမတို့မှ ကင်းဆိတ်ခြင်း၏ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ -ဟူသော အမည်ကို အကျိုးဖြစ်သာ ဈာနပဋိပက္ခဘာဝ, ဈာနအဓိဂမတို့၌ တင်စား၍၊ အကျိုးဖြစ်သော ဈာနပဋိပက္ခဘာဝ, ဈာနအဓိဂမတို့ကို ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ- ဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းကြောင့် ကာရဏူပစာ။ (၇- မှတ်)
နာနန္တရိကနည်း- အကြောင်းမကင်းရာဖြစ်သော ကိလေသာကာမတို့မှ ကင်းဆိတ်ခြင်းကို ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ- ဟု ဆိုသဖြင့် အကျိုးမကင်းတတ်သော ဈာနပဋိပက္ခ, ဈာနအဓိဂမတို့ကိုလည်း ရသောကြောင့် နာနန္တရိကနည်း။ (၃ မှတ်)
၉။ အာကာသေ ဥပ္ပတိတဿ ပက္ခိနော ပက္ခပသာရဏံ ဝိယ, ပရိဗ္ဘမနံ ဝိယ စ ပဒုမာဘိမုခပတိတဿ ဘမရဿ ပဒုမဿ ဥပရိဘာဂေ။
၁၀။ ပရိဝတ္တနာဟာရနေတ္တိထုတ်ပုံ
ပရိဝတ္တနဟာရဟူသော်ကား ‘‘ပဋိပက္ခဝသေန ပရိဝတ္တိယန္တိ ဣမိနာ သုတ္တေ ဝုတ္တဓမ္မာတိ ပရိဝတ္တနာ၊ ပရိဝတ္တနော စ သော ဟာကရာ စာတိ ပရိဝတ္တနဟာရော’’ ဟူသော ဝစနတ္ထနှင့်အညီ သုတ်၌ဟောအပ်ကုန်သော ကုသိုလ်ဓမ္မတို့ကို ထို၏ ပဋိပက္ခအကုသိုလ်ဓမ္မဖြင့်လည်းကောင်း၊ အကုသိုလ်ဓမ္မတို့ကို ထို၏ပဋိပက္ခကုသိုလ်ဓမ္မ ဖြင့်လည်းကောင်း လည်စေကြောင်း(ပယ်ကြောင်း)ဖြစ်သောကြောင့် ပရိဝတ္တနာဟာရမည်၏။ (၂ မှတ်)
အဘယ်သို့လည်စေသနည်း(ပယ်သနည်း)ဟူမူကား----
ကာမ- အရ ကာမေတီတိ ကာမောဟု ဝစနတ္ထပြုခိုက် တဏှာပြဋ္ဌာန်းသော လောဘမူစိတ္တုပ္ပါဒ်ကိုလည်းကောင်း၊ ထို- ၏ အကြောင်းဖြစ်သော အယောနိသောမနသိကာရစသည်တို့ကိုလည်းကောင်း ယူအပ်ကုန်၏။
ထိုကို ယူသဖြင့် ထို၏ပဋိပက္ခဖြစ်သော အလောဘ, သဒ္ဓါ, အပ္ပမာဒ စသော ကုသိုလ်တရားတို့သည်လည်းကောင်း၊ ထိုကုသိုလ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ယောနိသော မနသိကာရစသည်တို့သည်လည်းကောင်း၊ ထိုကုသိုလ်လျှင် အကြောင်းအရင်ရှိကုန်သော ပစ္စုပ္ပန်, သံသရာနှစ်ဖြာသောကောင်းကျိုးတရားတို့သည်လည်းကောင်း ပပျောက်ကုန်၏။
ထိုတဏှာပြဋ္ဌာန်းသော လောဘမူစိတ္တုပ္ပါဒ်လျှင်အကြောင်းရင်းရှိကုန်သော ပစ္စုပ္ပန်, သံသရာနှစ်ဖြာသော ဘေးတို့သည် စည်ပင်ပြန်ပွားများကုန်၏။
(၆ မှတ်) (ကာမအရ အကုသိုလ်သာမညကောက်လျှင် ၂ မှတ်သာပေးရန်)
ဤသို့လျှင် သုတ်၌ဟောအပ်ကုန်သော ကုသိုလ်ဓမ္မတို့ကို ထို၏ ပဋိပက္ခအကုသိုလ် ဓမ္မဖြင့်လည်းကောင်း၊ အကုသိုလ်ဓမ္မတို့ကို ထို၏ ပဋိပက္ခကုသိုလ်ဓမ္မဖြင့်လည်းကောင်း၊ လည်စေကြောင်း(ပယ်ကြောင်း)ဖြစ်သောကြောင့် ပရိဝတ္တနဟာရမည်၏ဟူလိုသော်။ (၂ - မှတ်)
No comments:
Post a Comment