Saturday, 24 August 2019

ပါရာဇိကဏ် ပ-နေ့, ဝါခေါင်လပြည့်, ၁၃၈၁-ခုနှစ်။

မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဥ် လေ့ကျင့်ခန်းစာမေးပွဲ
စာချတန်း။ ပါရာဇိကကဏ္ဍပါဠိ,အဋ္ဌကထာမေးခွန်း (ပထမနေ့ )
၁၃၈၁-ခုနှစ်၊ ဝါခေါင်လဆန်း(၁၅)ရက်၊ (၁၅--၂၀၁၉) ကြာသပတေးနေ့
ခွင့်ပြုချိန်။ -နာရီ (နေ့လည် ၁၂-နာရီမှ ညနေ -နာရီ အထိ)
===========================

အောက်ပါ ပါဠိ, အဋ္ဌကထာတို့ကို ညွှန်ကြားချက်နှင့် အညီ အနက်ယောဇနာပါ။
၁။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သာ ဗြာဟ္မဏီ တံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတဒဝေါစ ‘‘ကုတော တဿ ဥဠာရတ္တတာ၊         ယထေဝ မမ တွံ အင်္ဂမင်္ဂါနိ ပရာမသိ၊ ဧဝမေဝ မေ သမဏော ဥဒါယီ အင်္ဂမင်္ဂါနိ ပရာမသီ’’တိ။ -ကို ဣတိသဒ္ဒါ၊ အာကာရတ္ထ၊ နောက်၌ပြမူစသောနိယံနှင့် အညီ။

၂။ ဘိက္ခု နံ ဣတ္ထိယာ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ ဩမသတိ ဥမ္မသတိ ဩလင်္ဃေတိ ဥလ္လင်္ဃေတိ အာကဍ္ဎတိ ပတိကဍ္ဎတိ အဘိနိဂ္ဂဏှာတိ အဘိနိပ္ပီဠေတိ ဂဏှာတိ ဆုပတိ။- နံ-ကို နိပါတ်, သဗ္ဗနာမ် နှစ်မျိုးကြံ၍၊ ဥပသာရတို့၏ အနက်ပေါ်လွင်စေလျက်။

၃။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယ့ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာေမေ။ တေန ခေါပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ သာဝတ္ထိယံ ကုလူပကော ဟောတိ။- ကို ပထမဝါကျ၌ အနိယမဝါကျထည့်၍။
၄။ အဟမှိ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ သုခံ လဘာမိ၊ မာသံယေဝ မံ သုဏိသဘောဂေန ဘုဉ္ဇိံသု၊ အာဂစ္ဆတု မေ မာတာ မံ နေဿတု။-ကို ဘုဉ္ဇန-ကြိယာတို့၏ ကတ္တားထည့်၍၊ မေ မာတာ-ကို ကာကောလောကနနည်း ထင်စေလျက်။

၅။ အဋ္ဌာနမေတံ ဘိက္ခဝေ အနဝကာသော၊ ယံ တထာဂတော အပရိသုဒ္ဓါယ ပရိသာယ ဥပေါသထံ ကရေယျ၊ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျ။-ကို သဗ္ဗနာမ်ပုဒ်တို့၌ ဝိဘတျတ္ထ မှန်စေလျက်။

၆။ ယော ပန ဘိက္ခု အနုပသမ္ပန္နေန ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တံ သဟသေယျံ ကပ္ပေယျ၊ ပါစိတ္တိယံ။ ယာ ပန ဘိက္ခုနီ အနုပဿံ ဝုဋ္ဌာပေယျ၊ ပါစိတ္တိယံ။-ကို သဟသေယျံ- သာမညနိဒ္ဒေသနည်း ထင်စေလျက်။

၇။ သံဝဏ္ဏနာ ပဝတ္တာ၊ ဝိနယဿ ဝိနေယျဒမနကုသလေန။
 ဝုတ္တဿ လောကနာထေန၊ လောကမနုကမ္ပမာနေန။-ကို 
လောကပုဒ်တို့၌ သရုပ်ထင်စေလျက်။

၈။ ပဗ္ဗဖာပိ နာမေသာ ဘာရိယာ၊ ဒိဝသေ ဒိဝသေ မတ္တိကာပတ္တံ ဂဟေတွာ ပိဏ္ဍာယာ စရိတဗ္ဗံ၊ ဧကသေယျံ ဧကဘတ္တံ ဗြဟ္မစရိယံ အတိဒုက္ကရံ၊ အယဉ္စ သုခုမာလော နာဂရိကဇာတိယော၊ သော တံ စရိတုံ အသက္ကောန္တော ဣဓေဝ အာဂမိဿတိ။-ကို နိပါတ် သဗ္ဗနာမ် အစွဲမှန်စွာ။

၉။ တိရောကရဏီယန္တိ ကရဏတ္ထေ ဘုမ္မံ။ သာဏိပါကာရေန ပရိက္ခိပိတွာတိ အတ္ထော။ အထ ဝါ တိရော ကရောန္တိ ဧတေနာတိ တိရောကရဏီယံ၊ တံ ပရိက္ခိပိတွာ၊ သမန္တတော ကတွာတိ အတ္ထော။-ကို အတ္ထော-ပုဒ်တို့၏ သမ္ဗန် မှန်ကန်စေလျက်။
၁၀။ ဣမေသု ပဉ္စသု ဌာနေသု ကိလေသက္ခယကရော လောကုတ္တရမဂ္ဂေါဝ ကထိတော။ သဗ္ဗပဌမေသု ပန တီသု ဌာနေသု လောကိယလောကုတ္တရမိဿကော ကထိတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။-ကို ကြိယာတို့၏ ကတ္တားများထည့်၍။

တစ်ပုစ္ဆာလျှင်(၁၀)မှတ်စီ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဥ် လေ့ကျင့်ခန်းစာမေးပွဲ
စာချတန်း။ ပါရာဇိကကဏ္ဍပါဠိ,အဋ္ဌကထာအဖြေမှန်(ပထမနေ့ )
၁၃၈၁-ခုနှစ်၊ ဝါခေါင်လဆန်း(၁၅)ရက်၊ (၁၅--၂၀၁၉) ကြာသပတေးနေ့
ခွင့်ပြုချိန်။ -နာရီ (နေ့လည် ၁၂-နာရီမှ ညနေ -နာရီ အထိ)
===========================

အဖြေမှန်
နံပတ်()
ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ သာ ဗြာဟ္မဏီ၊ ထိုပုဏ္ဏေမသည်။ တံ ဗြာဟ္မဏံ၊ ထိုပုဏ္ဏားကို၊ ဧတံ-ဝစနံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ ဆိုပြီး။ ကိံ-ဝစနံ၊ အဘယ်စကားကို။ အဝေါစ၊ ဆိုသနည်း။ ‘‘တဿ၊ ထိုဥဒါယိ၏။ ဥဠာရတ္တတာ၊ မြတ်သော သဘောရှိသော အဖြစ်သည်။ ကုတော၊ အဘယ်မှာရှိအံ့နည်း။ တွံ၊ သင်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အင်္ဂမင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါကြီးငယ်တို့ကို။ ပရာမသိယထေဝ၊ သုံးသပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ သမဏော ဥဒါယီ။ ရဟန်းဖြစ်သော ဥဒါယီသည်။ မေ၊ ငါ၏။ အင်္ဂမင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါကြီးငယ်တို့ကို။ ပရာမသိ၊ သုံးသပ်၏။’’ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ-ဝစနံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ ဆိုသတည်း။ (ဝိ၊ ၁၊ သျ၊ ၂၃၀) (နည်းမမှန်က -မှတ်သာ ပေးရန်။)

နံပတ်()
ဘိက္ခုစ၊ ရဟန်းသည်လည်း။ ကာယေန၊ မိမိကိုယ်ဖြင့်။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမ၏။ ကာယံ၊ ကိုယ်ကို။(နံ-ကား နိပါတ်မျှသာ)(တစ်နည်း) နံ-ကာယံ၊ ထိုကိုယ်ကို။(သဗ္ဗနာမ်) အာမသတိ၊ ရှေးရှုသုံးသပ်၏။ ပရာမသတိ၊ ထိုမှဤမှသုံးသပ်၏။ ဩမသတိ၊ အောက်သို့သက်၍ သုံးသပ်၏။ ဥမ္မသတိ၊ အထက်သို့ပင့်၍ သုံးသပ်၏။ ဩလင်္ဃေတိ၊ အောက်သို့ခုန်လွှာ တစ်ကွက်ခြားသုံးသပ်၏။ ဥလ္လင်္ဃေတိ၊ အထက်သို့ခုန်တက် တစ်ကွက်ကျော်သုံးသပ်၏။ အာကဍ္ဎတိ၊ ရှေးရှုဆွဲငင်၏။ ပတိကဍ္ဎတိ၊ တွန်းဆွဲ၏။ အဘိနိဂ္ဂဏှာတိ၊ အလွန်နှိပ်၏။ အဘိနိပ္ပီဠေတိ၊ အလွန်ညှပ်၏။ ဂဏှာတိ၊ ကိုင်၏။ ဆုပတိ၊ တို့၏။ (ဝိ၊ ၁၊ သျ၊ ၂၃၃)
(နိပါတ် -မှတ်၊ သဗ္ဗနာမ် -မှတ်၊ ဥပသာရပုဒ်များ -မှတ်)

နံပတ်()
ယေန သမယေန၊ ၌။ အာယသ္မာ ဥဒါယီ၊ သည်။ မာတုဂါမဿ၊ ၏။ သန္တိကေ၊ ၌။ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ၊ မိမိသည် အလိုရှိသော မေထုန်ဖြင့် လုပ်ကျွေးခြင်း၏။ (ဝါ)မိမိ၏ အကျိုးငှာ မေထုန်ဟုဆိုအပ်သော ကာမဂုဏ်ဖြင့် လုပ်ကျွေးခြင်း၏။ ဝဏ္ဏံ၊ ကျေးဇူးကို။ ဘာသတိ၊ ဆို၏။ (အနိယမဝါကျ) တေန သမယေန၊ ၌။ ဘဂဝါ။ သော။ ဗုဒ္ဓေါ။ သည်။ သာဝတ္ထိယံ၊ ၌။ အနာထပိဏ္ဍိကဿ၊ ၏။ အာရာမေ၊ သော။ ဇေတဝနေ၊ကျောင်းတော်၌။ ဝိဟရတိ၊ ၏။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ၌။ အာယသ္မာ ဥဒါယီ၊ သည်။ သာဝတ္ထိယံ၊ ၌။ ကုလူပကော၊ အိမ်သို့ ကပ်တက်သောရဟန်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (ဝိ၊၁။ သျ၊၂၄၂) (အနိယမဝါကျ -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်)

နံပါတ်()
အဟံ၊ ငါသည်။ ဒုဂ္ဂတာ၊ မကောင်းသောအမျိုးသို့ ရောက်သည်။ ဒုက္ခိတာ၊ ဆင်းရဲသော ကိုယ်,စိတ်ရှိသည်။ အမှိ၊ ဖြစ်၏။ သုခံ၊ ကိုယ်၏ချမ်းသာခြင်း စိတ်၏ချမ်းသာခြင်းကို။ -လဘာမိ၊ မရ။ တေ အာဇီဝကသာဝကာ၊ ထိုအာဇီဝက၏ တပည့်တို့သည်။ (ကတ္တား) မာသံယေဝ၊ တစ်လပတ်လုံးလျှင်။ မံ၊ ငါ့ကို။ သုဏိသဘောဂေန၊ ချွေးမ၏သုံးဆောင်ခြင်းဖြင့်။ ဘုဉ္ဇိံသု၊ သုံးဆောင်ကုန်၏။ တတော၊ ထိုတစ်လမှ၊ အပရေန၊ နောက်ကာလ၌။ တေ-အာဇီဝသာဝကာ၊ တို့သည်။ (ကတ္တား) မံ၊ ငါ့ကို။ ဒါသိဘောဂေန၊ ကျွန်မ၏သုံးဆောင်ခြင်းဖြင့်။ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ သုံးဆောင်ကုန်၏။ မေ၊ ငါ၏။ မာတာ၊ အမိသည်။ အာဂစ္ဆတု၊ လာစေသတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ မာတာ၊အမိသည်။ မံ၊ ငါ့ကို။ နေဿတု၊ ဆောင်စေသတည်း။
(ဝိ၊ ၁။ သျ၊ ၂၅၀) (ကတ္တား -မှတ်၊ နည်း -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်)

နံပါတ်()
ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယံ-ယေန-ကာရဏေန၊ အကြင်ပြုခြင်းဖြင့်။ ယံ-ယေန-ဥဒ္ဒိသေန၊ အကြင်ပြခြင်းဖြင့်။ တထာဂတော၊ သည်။ အပရိသုဒ္ဓါယ၊ မစင်ကြယ်သော။ ပရိသာယ၊ ပရိတ်သတ်၌။ ဥပေါသထံ၊ ဥပုသ်ကို။ ကရေယျ၊ ပြုရာ၏။ ပါတိမောက္ခံ၊ ပါတိမောက်ကို။ ဥဒ္ဒိသေယျ၊ ပြရာ၏။ ဧတံ-ကရဏံ၊ ဤပြုခြင်းသည်။ ဧတံ-ဥဒ္ဒိသနံ၊ ဤပြခြင်းသည်။ အဋ္ဌာနံ၊ အကြောင်းမဟုတ်။ ဧသော ကာရော၊ ဤပြုခြင်းသည်။ ဧသော ဥဒ္ဒေသော၊ ဤပြခြင်းသည်။ အနဝကာသော၊ အရာမဟုတ်။
(ဝိဘတျတ္တ -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်)

နံပါတ်()
‘‘ယော ပန ဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ လူသာမဏေနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဥတ္တရိ ဒိရတ္တ တိရတ္တံ၊ နှစ်ညဥ့်သုံးညဥ့်ထက်အလွန်။ သဟသေယျံ၊ တစ်ခုသောအမိုး, တစ်ခုသော အခင်း ရှိသော ကျောင်းအိပ်ရာနေရာ၌အိပ်ခြင်းကို။ ကပ္ပေယျ၊ ပြုငြားအံ့။ တဿ ဘိက္ခုနော၊ ထိုရဟန်းအား။ ပါစိတ္တိယံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ၊ အကြင်ရဟန်းမိန်းမသည်။ အနုဝဿံ၊ နှစ်တိုင်းနှစ်တိုင်း။ သိက္ခမာနံ၊ သိက္ခမာန်ကို။ ဝုဋ္ဌာပေယျ၊ ဥပဇ္ဈာယ်မ ဖြစ်၍ ပဉ္ဇင်းခံပေးငြားအံ့။ တာယ ဘိက္ခုနိယာ၊ အား။ ပါစိတ္တိယံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ၏။’’  (နည်း -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်၊)

နံပါတ်()
ဝိနေယျဒမနကုသလေန၊ ဆုံးမခြင်းငှာထိုက်ကုန်သော သတ္တဝါတို့ကို ဆုံးမခြင်း၌ လိမ္မာတော်မူသော။ လောကနာထေန၊ သတ္တလောက၏ ကိုးကွယ်ရာဖြစ်တော်မူသော။ လောကံ၊ သတ္တလောကကို။ အနုကမ္ပမာနေန၊ အစဥ်သနားတော်မူတက်သော။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဝိနယဿ၊ ဝိနည်းကို။ သံဝဏ္ဏနာ၊ ကောင်းစွာဖွင့်အပ်ရာဖြစ်သော အဋ္ဌကထာသည်။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်ပြီ။ (သရူပတ္ထ -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်၊)

နံပါတ်()
ဧသာ-ပဗ္ဗဇာပိ-နာမ၊ ထိုရဟန်းဖြစ်မည်သည်လည်း။ ဘာရိယာ၊ ဝန်လေး၏။ ဒိဝသေ ဒိဝသေ၊ နေ့တိုင်းနေ့တိုင်း၌။ မတ္တိကာပတ္တံ၊ မြေညက်ဖြင့်ပြီးသော သပိတ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှာ။ စရိတဗ္ဗံ၊ လည့်လည်ရာ၏။ ဧကသေယျံ၊ တစ်ယောက်တည်း၏သာ အိပ်ရခြင်းရှိသော။ ဧကဘတ္တံ၊ တထပ်တည်း၏သာလျှင်ဖြစ်သော စားရခြင်းရှိသော။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ ကို။ အတိဒုက္ကရံ၊ အလွန်လျှင်ဆင်းရဲခြင်းဖြင့် ပြုအပ်၏။ (ဝါ) အလွန်လျှင် ပြုနိုင်ခဲ၏။ အယဉ္စ-သုဒိန္နော၊ ဤသုဒိန်သည်လည်း။ သုခုမာလော၊ သိမ်မွေ့၏။ နာဂရိကဇာတိယော၊ မြို့ကြီး၌ဖြစ်သော သဘောရှိ၏။ သော သုဒိန္နော၊ သည်။ တံ-ဗြဟ္မစရိယံ၊ ကို။ စရိတုံ၊ ငှာ။ အသက္ကောန္တော၊ မစွမ်းနိုင်သည်ရှိသော်။ ပုန၊ တဖန်။ ဣဓေဝ၊ ဤမိဘအိမ်သို့သာလျှင်။ အာဂမိဿတိ၊ ပြန်လာလတ္တံ့။  (သဗ္ဗနာမ်အစွဲ -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်၊)

နံပါတ်()
တိရောကရဏီယန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကရဏတ္ထေ၊ ကရိုဏ်းအနက်၌။ ဘုမ္မံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်နည်း။ သာဏိပါကာရေန၊ တင်းတိမ်ကန့်လန့်ကာဖြင့်။ ပရိက္ခိပိတွာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ ကာရံ၍။ ဣတိ-အယံ၊ ဤသည်ကား။ တိရောကရဏီယန္တိပဒဿ၊ ပုဒ်၏။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အထ ဝါ၊ တနည်းကား။ ဧတေန-သာဏိပါကာရေန၊ ဤတင်းတိမ်ကန့်လန့်ကာဖြင့်။ (ဇနာ၊ လူတို့၏ အပေါင်းတို့သည်။ ) တိရော၊ တစ်ဘက်ကို(ဝါ)ခြားသည်ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ ဣတိ-တသ္မာ-တိရောကရတ္တာ၊ ထို့ သို့ခြားသည်ကိုပြုကုန်ကြောင်း၏အဖြစ်ကြောင့်။ သော-သာဏိပါကာရော၊ ထိုတင်းတိမ်ကန့်လန့်ကာသည်။ တိရောကရဏီယံ၊ -မည်၏။ တံ-တိရောကရဏီယံ၊ ထိုတစ်ဘက်ကို ပြုကုန်ကြောင်းဖြစ်သော တင်းတိမ်ကန့်လန့်ကာကို။ ပရိက္ခိပိတွာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ တွဲရရွဲချ၍။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဣတိ-အယံ၊ ဤသည်ကား။ ပရိက္ခိပိတွာတိပဒဿ၊ -ပုဒ်၏။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ 
         (သမ္ဗန် -ခု -မှတ်၊ -ခုလုံးမှန်လျှင် -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်)

နံပါတ်(၁၀)
ပဉ္စသု၊ ကာမာနံ ပဟာနံ အက္ခာတံ-အစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့် ငါးပါးကုန်သော။ ဣမေသု ဌာနေသု၊ ဤအရာတို့၌။ ကိလေသက္ခယကရော၊ ကိလေသာတို့၏ကုန်ခြင်းကို ပြုတက်သော။ လောကုတ္တရမဂ္ဂေါဝ၊ လောကုတ္တရာဖြစ်သော မဂ်ကိုသာလျှင်။ (ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။) ကထိတော၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ပန၊ သုဒ္ဓမှတပါး မိဿကကို ဆိုဦးအံ့။ သဗ္ဗပဌမေသု၊ အလုံးစုံကုန်သော အရာတို့၏ ရှေ့၌ဖြစ်ကုန်သော။ တီသု၊ ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သရာဂါယ-အစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့်သုံးပါးကုန်သော။ ဌာနေသု၊ အရာတို့၌။ လောကိယလောကုတ္တရမိဿကော၊ လောကီဖြစ်သောမဂ်, လောကုတ္တရာဖြစ်သောမဂ်တို့နှင့် ရောသော။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်ကို။ (ဘိက္ခူဟိ၊ တို့သည်။ ) ကထိတော၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (ပဏ္ဍိတေန/ဝိညူနာ၊ ပညာရှိသည်။) ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။

          (ကတ္တား -ခု -မှတ်၊ ကြွင်း -မှတ်)


Tuesday, 20 August 2019

ဓမ္မသင်္ဂဏီ ပ-နေ့ ဝါခေါင်လပြည့်၊ ၁၃၈၁-ခု။

မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်လေ့ကျင့်ခန်း
စာချတန်း။ ။ဓမ္မသင်္ဂဏီပါဠိ, အဋ္ဌကထာမေးခွန်း (ပထမနေ့)
၁၃၈၁-ခု၊ ဝါခေါင်လဆန်း (၁၅)ရက်၊ (၁၅-၈-၂၀၁၉) ကြာသပတေးနေ့
ခွင့်ပြုချိန်- ၄- နာရီ။ (နေ့ ၁၂း၀၀ နာရီမှ ညနေ ၄း၀၀ နာရီအထိ)
---

အောက်ပါပါဠိ, အဋ္ဌကထာတို့ကို ညွန်ကြားချက်နှင့်အညီ အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။

၁။ တတ္ထ ကတမံ သဗ္ဗံ ရူပံ။ စတ္တာရော စ မဟာဘူတာ၊ စတုန္နဉ္စ မဟာဘူတာနံ ဥပါဒါယ ရူပံ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ သဗ္ဗံ ရူပံ။-ကို တတ္ထ-အစွဲမှန်စေလျက်။

၂။ ယံ တံ ရူပံ ဥပါဒါ တံ အတ္ထိ ဥပါဒိဏ္ဏံ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏံ။ ယံ တံ ရူပံ နော ဥပါဒါ တံ အတ္ထိ ဥပါဒိဏ္ဏံ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏံ။-ကို နိသျကျကျ။

၃။ လောကောပေသော ဒွါရာပေသာ သမုဒ္ဒေါပေသော ပဏ္ဍရံပေတံ ခေတ္တံပေတံ ဝတ္ထုံပေတံ နေတ္တံပေတံ နယနံပေတံ ဩရိမံ တီရံပေတံ သုညော ဂါမောပေသော။-ကို အစွဲမှန်စေလျက်။

၄။ ဘေရိသဒ္ဒေါ မုဒိင်္ဂသဒ္ဒေါ သင်္ခသဒ္ဒေါ ပဏဝသဒ္ဒေါ ဂီတသဒ္ဒေါ ဝါဒိတသဒ္ဒေါ သမ္မသဒ္ဒေါ ပါဏိသဒ္ဒေါ မနုဿသဒ္ဒေါ အမနုဿသဒ္ဒေါ။-ကို နိသျကျကျ။

၅။ ယထာ ပန ဧကံ ဒီပံ ဇာလေတွာ တတော ဒီပသဟဿံ ဇာလေန္တဿ ပဌမဒီပေါ ခီဏောတိ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပုရိမာလောကေန ပန သဒ္ဓိံ ပစ္ဆိမာလောကော ဧကတော ဟုတွာ အတိမဟာ ဟောတိ၊ ဧဝမေဝ ပတ္တိံ ဒဒတော ပရိဟာနိ နာမ နတ္ထိ၊ ဝုဍ္ဎိယေဝ ပန ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။-ကို နိပါတ်ပုဒ်တို့၏ အနက် ထင်ရှားစေလျက်။

၆။ ကသ္မာ ပနေတ္ထ ယထာ ကာမာဝစရကုသလနိဒ္ဒေသေ ဓမ္မပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဒေသနာ ကတာ၊ တထာ အကတွာ ပုဂ္ဂလပုဗ္ဗင်္ဂမာ ကတာတိ? ပဋိပဒါယ သာဓေတဗ္ဗတော။-ကို လိုက်, လှမ်း, ပြန်ထည့်-စသော နိယံနှင့် အညီ။

၇။ ဩဠာရိကဿ ပန ဩဠာရိကဿ အင်္ဂဿ သမတိက္ကမာ ပဌမဇ္ဈာနတော ပရေသံ ဒုတိယဇ္ဈာနာဒီနံ အဓိဂမော ဟောတီတိ ဒီပနတ္ထံ ‘‘ဝိတက္ကဝိစာရာဒီနံ ဝူပသမာ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။-ကို ဗျတိရေကထည့်၍။

၈။ တတ္ထ ပဌမသမန္နာဟာရတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ တဿ တဿ ဈာနဿ ဥပစာရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တာဝ ပဝတ္တာ ဈာနဘာဝနာ ‘‘ပဋိပဒါ’’တိ ဝုစ္စတိ။-ကို ပါဌာနုသာရီ။

၉။ ဧဝမေဝ ဒုဗ္ဗလတ္တာ အာရမ္မဏဿ ဝိတက္ကဗလေနေဝ စိတ္တံ ဧကဂ္ဂံ ဟုတွာ တိဋ္ဌတိ၊ ဝိနာ ဝိတက္ကေန န သက္ကာ ဌပေတုံ၊ တသ္မာ ပဌမဇ္ဈာနမေဝေတ္ထ ဟောတိ၊ န ဒုတိယာဒီနိ။-ကို ပါဌသေသစုံလင်စေလျက်။

၁၀။ တသ္မာ ဣဓ ‘‘ရူပေ သညာ ရူပသညာ’’တိ ဧဝံ သညာသီသေန ဝုတ္တရူပါဝစရဇ္ဈာနေဿတံ အဓိဝစနံ။ ရူပံ သညာ အဿာတိ ရူပသညံ။-ကို တသ္မာ, ဧတံ-တို့၏ အစွဲမှန်စေလျက်။

တစ်ပုစ္ဆာလျှင် (၁၀)မှတ်စီ။






Friday, 16 August 2019

သီလက္ခန် ပ-နေ့, ဝါခေါင်လပြည့်, ၁၃၈၁-ခု။

မန္တလေးမြို့ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်စာမေးပွဲ
စာချတန်း။   ။သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂပါဠိ,အဋ္ဌကထာ (ပထမနေ့) မေးခွန်း
၁၃၈၁-ခု၊ ဝါခေါင်လဆန်း (၁၅) ရက် (၁၅--၂၀၁၉) ကြာသပတေးနေ့
ခွင့်ပြုချိန်။ -နာရီ (နေ့ ၁၂-နာရီမှ ညနေ -နာရီအထိ)
===
         အောက်ပါတို့ကို ညွှန်ကြားချက်နှင့်အညီ အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၁။     ဧဝံ ဝုတ္တေ, သောဏဒဏ္ဍော ဗြာဟ္မဏော တေ ဗြာဟ္မဏေ ဧတဒဝေါစ - ‘‘တေန ဟိ, ဘော, မမပိ သုဏာထ, ယထာ မယမေဝ အရဟာမ တံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ၊ နတွေဝ အရဟတိ သော ဘဝံ ဂေါတမော အမှာကံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။-ကို တေ ဗြာဟ္မဏေ- သရူပတ္ထ ထင်စေလျက်။

၂။     မာ ဘဝန္တော ဧဝံ အဝစုတ္ထ, မာ ဘဝန္တော ဧဝံ အဝစုတ္ထ – ‘အပဝဒတေဝ ဘဝံ သောဏဒဏ္ဍော ဝဏ္ဏံ, အပဝဒတိ မန္တေ, အပဝဒတိ ဇာတိံ ဧကံသေန။ ဘဝံ သောဏဒဏ္ဍော သမဏဿေဝ ဂေါတမဿ ဝါဒံ အနုပက္ခန္ဒတီတိ။ နာဟံ, ဘော, အပဝဒါမိ ဝဏ္ဏံ ဝါ မန္တေ ဝါ ဇာတိံ ဝါ’’တိ။

၃။     ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ။ သီလပရိဓောတာ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, ပညာ၊ ပညာပရိဓောတံ သီလံ။ ယတ္ထ သီလံ တတ္ထ ပညာ, ယတ္ထ ပညာ တတ္ထ သီလံ။ သီလဝတော ပညာ, ပညဝတော သီလံ။ သီလပညာဏဉ္စ ပန လောကသ္မိံ အဂ္ဂမက္ခာယတိ။

၄။  ခေမဋ္ဌိတာ ဇနပဒါ အကဏ္ဋကာ အနုပ္ပီဠာ မနုဿာ မုဒါ မောဒမာနာ ဥရေ ပုတ္တေ နစ္စေန္တာ အပါရုတဃရာ မညေ ဝိဟရန္တိ။

၅။   နတ္ထိ ဒိန္နန္တိ ဒိန္နဖလာဘာဝံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ယိဋ္ဌံ ဝုစ္စတိ မဟာယာဂေါ။ ဟုတန္တိ ပဟေဏကသက္ကာရော အဓိပ္ပေတော။ တမ္ပိ ဥဘယံ ဖလာဘာဝမေဝ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ။ ဖလံ ဝိပါကောတိ ယံ ဖလန္တိ ဝါ ဝိပါကောတိ ဝါ ဝုစ္စတိ, တံ နတ္ထီတိ ဝဒတိ။-ကို ဝဒတိ, ပဋိက္ခိပတိ ကြိယာပုဒ်တို့ ကတ္တားထည့်လျက်။

၆။   သဗ္ဗဝါရိဝါရိတော စာတိ ဝါရိတသဗ္ဗဥဒကော ပဋိက္ခိတ္တသဗ္ဗသီတောဒကောတိ အတ္ထော။ သော ကိရ သီတောဒကေ သတ္တသညီ ဟောတိ, တသ္မာ တံ ဝဠဉ္ဇေတိ။

၇။   ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိန္တိ ဣဒမ္ပိ အဿ ဘိက္ခုနော ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိ သီလသ္မိံ ဧကံ သီလံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ပစ္စတ္တဝစနတ္ထေ ဝါ ဧတံ ဘုမ္မံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယဉှိ ဣဒမ္ပိ တဿ သမဏဿ သီလန္တိ အယမေဝ အတ္ထော ဝုတ္တော။-ကို "ဧတံ မလွဲ၊ ဝိဘတ်စွဲမူ" စသော နိယံနှင့်အညီ။

၈။   အညာနိပိ ဟေဋ္ဌာ ဥပရိ ပစ္ဆတော ပေက္ခဏဝသေန ဩလောကိတဥလ္လောကိတာပလောကိတာနိ နာမ ဟောန္တိ, တာနိ ဣဓ ဂဟိတာနိ။ သာရုပ္ပဝသေန ပန ဣမာနေဝ ဒွေ ဂဟိတာနိ။-ကို နိပါတ်, သဗ္ဗနာမ် အစွဲများနှင့် ဒွေ- သင်္ချေယျပေါ်လွင်စေလျက်။

၉။   တထာ ပဋ္ဋုဏ္ဏဒုကူလာဒိဘေဒံ လောဘနီယစီဝရံ။ တာဒိသဉှိ အရညေ ဧကကဿ နိဝါသန္တရာယကရံ ဇီဝိတန္တရာယကရဉ္စာပိ ဟောတိ။-ကို ဝါကျပရိဝတ္တနနည်းဖြင့်။

၁၀။  ‘‘ဂဏှာဟိ, ဘန္တေ, ယဒိစ္ဆသီ’’တိ ဝုစ္စမာနော သစဿ တေသု အညတရေနပိ ရောဂေါ ဝူပသမ္မတိ, အထ မုတ္တဟရီဋကံ နာမ ဗုဒ္ဓါဒီဟိ ဝဏ္ဏိတန္တိ စတုမဓုရံ ပဋိက္ခိပိတွာ မုတ္တဟရီဋကေနေဝ ဘေသဇ္ဇံ ကရောန္တော ပရမသန္တုဋ္ဌောဝ ဟောတိ။


တစ်ပုစ္ဆာလျှင် (၁၀) မှတ်စီ။


================================================================



သီလက္ခန် အဖြေ - ဝါခေါင်လပြည့်- ၁၃၈၁

သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၁။ 
ဧဝံ-ဤသို့၊ ဝုတ္တေ-ပြောဆိုအပ်သော်၊ သောဏဒဏ္ဍော-သော၊ ဗြာဟ္မဏော-သည်၊ တေ ဗြဟ္မဏေ- ထိုငါးရာကုန်သော ပုဏ္ဏားတို့ကို၊ ဧတံ-ဤစကားကို၊ အဝေါစ-ပြောပြီ၊ ကိံ-နည်း၊ ဘော-အမောင်တို့၊ တေန ဟိ- ထိုသို့ဖြစ်လျှင်၊ ယထာ (ယေန ကာရဏေန) -အကြင်အကြောင်းကြောင့်၊ မယမေဝ- ငါတို့သည်သာ၊ (ဝါ) ငါတို့ကသာ၊ တံ ဘဂဝန္တံ ဂေါတမံ-ကို၊ ဒဿနာယ-ငှါ၊ ဥပသင်္ကမိတုံ- ငှါ၊ အရဟာမ-ထိုက်ကုန်၏၊ သော ဘဝံ ဂေါတမော- သည်၊ အမှာကံ-တို့ကို၊ ဒဿနာယ-ငှါ၊ ဥပသင်္ကမိတုံ-ငှါ၊ တွေဝ အရဟတိ-မထိုက်သည်သာ၊ မမပိ-ငါ၏လည်း (တထာ တံ ကရဏံ- ထိုအကြောင်းကို၊) သုဏာထ- နားထောင်ကြကုန်ဦးလော၊။ 
(တေ ဗြာဟ္မဏေ အစွဲ -မှတ်, ကြွင်း- -မှတ်။)
(သီ၊ ၁၀၇။ ဘာဋီ၊ သျ၊ ၆၂၀။)


သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၂။ 
ဘဝန္တော-အမောင်တို့၊ (တုမှေ-တို့သည်၊) ဧဝံ-သို့၊ မာ အဝစုတ္ထ- မပြောဆိုကြ ကုန်လင့်၊ ဘဝန္တော-အမောင်တို့၊ (တုမှေ-တို့သည်၊) ဧဝံ-သို့၊ မာ အဝစုတ္ထ- မပြောဆိုကြကုန်လင့်၊ ဘဝံ သောဏဒဏ္ဍော- သည်၊ ဝဏ္ဏံ- အဆင်းကို၊ အပဝဒတေဝ- ပယ်ရှား၍ ပြောဆိုသည်သာ၊ မန္တေ-မန္တန်တို့ကို၊ အပဝဒတိ ဧဝ-သာ၊ ဇာတိံ- အမျိုးဇာတ်ကို၊ အပဝဒတိ ဧဝ-သာ၊ ဘဝံ သောဏဒဏ္ဍော- သည်၊ ဧကံသေန- အားဖြင့်၊ သမဏဿေဝ ဂေါတမဿ- ၏ပင်၊ ဝါဒံ-အယူဝါဒသို့၊ အနုပက္ခန္ဒတိ-၏၊ ဣတိ-သို့၊ မာ အဝစုတ္ထ- ကုန်လင့်၊ ဘော-တို့၊ အဟံ-သည်၊ ဝဏ္ဏံ ဝါ- ကိုလည်းကောင်း၊ မန္တေဝါ- တို့ကို၎င်း၊ ဇာတိံ ဝါ- ကို၎င်း၊ အပဝဒါမိ- အကြောင်းမဲ့ မပယ်ရှားပါ၊ ဣတိ-သို့ပြောပြီ။ 
(သီ၊ ၁၁၅။ ဘာဋီ၊ သျ၊ ၆၃၂)


သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၃။ 
ဘော ဂေါတမ-မ၊ ဣဒံ-ဤသုံးမျိုးသည်၊ နော ဟိ - မဖြစ်နိုင်ပါ၊ ဘော ဂေါတမ- မ၊ ဟိ- မှန်၏၊ ပညာ- ကို၊ သီလပရိဓောတာ- သီလဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် ဆေးကြောအပ်ပါ၏၊ သီလံ-ကို၊ ပညာပရိဓောတာ- ၏၊ ယတ္ထ-အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်၌၊ သီလံ-သည်၊အတ္ထိ-၏၊ တတ္ထ-၌၊ ပညာ-သည်၊ အတ္ထိ-၏၊ ယတ္ထ- ၌၊ ပညာ-သည်၊ အတ္ထိ-၏၊ တတ္ထ-၌၊ သီလံ-သည်၊ အတ္ထိ-၏။ သီလဝတော - (ဝါ) မှာ၊ ပညာ-သည်၊ အတ္ထိ-၏၊ ပညာဝတော- (ဝါ) မှာ၊ သီလံ-သည်၊ အတ္ထိ-၏၊ လောကသ္မိံ-၌၊ သီလပညာနဉ္စ- သီလနှင့် ပညာ ကိုလည်း၊ အဂ္ဂံ-အမြတ်ဆုံးဟူ၍၊ အက္ခာယတိ-၏။ 
(သီ၊ ၁၁၆၊ ဘာဋီ၊ သျ၊ ၆၃၄။)


သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၄။ 
ဇနပဒါ- တို့သည်၊ ခေမဋ္ဌိတာ-ဘေးမရှိသည်၏ အဖြစ်ဖြင့် တည်ကြရကုန်သည်၊ အကဏ္ဋကာ- သူခိုး သူပုန်တည်းဟူသော ဆူးငြောင့်ခလုတ် မရှိကုန်သည်၊ အနုပ္ပီဠာ- ညှင်းဆဲခံရခြင်း မရှိကုန်သည်၊ ဟုတွာ- ၍၊ မနုဿာ- တို့သည်၊ မုဒါ- ဝမ်းမြောက်ကြကုန်သည်၊ မောဒမာနာ- အခြားသူတို့က ပြန်၍ ဝမ်းမြောက်ကြကုန်သည်၊ ဥရေ-ရင်၌၊ ပုတ္တေ- သားသ္မီးတို့ကို၊ နစ္စေန္တာ- က,စေကုန်လျက်၊ အပါရုတဃရာ မညေ- မပိတ်အပ်သော တံခါးရှိသော အိမ်ရှိကုန်သကဲ့သို့၊ ဟုတွာ- ၍၊ ဝိဟရန္တိ-ကုန်၏။ 
(သီ၊ ၁၂၉။ ဘာဋီ၊ သျ၊၃၃၇။
သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၅။ 
နတ္ထိ ဒိန္နန္တိ-ဟူသော စကားကို၊ ဒိန္နဿ- ပေးလှူအပ်သော ပစ္စည်းဝတ္ထုကို ပေးလှူ ကြောင်း ဒါနစေတနာ၏၊ ဖလာဘာဝံ- အကျိုး၏ မရှိခြင်းကို၊ (အဇိတော- သည်၊) ဝဒတိ- ၏၊ မဟာယာဂေါ- အကြီးအကျယ် ပေးလှူပူဇော်ခြင်းကို၊ ယိဋ္ဌံ- ဟူ၍၊ ဝုစ္စတိ-၏၊ ပဟေဏကသက္ကာရော- အာဂန္တုကဒါန၏ အဖြစ်ဖြင့် ကောင်းစွာပြု၍ ပူဇော်ခြင်းကို၊ ဟုတန္တိ-ဟူ၍၊ အဓိပ္ပေတော-အလိုရှိအပ်၏၊ တမ္ပိ ဥဘယံ- ထိုယိဋ္ဌ ဟုတနှစ်ပါးစုံကိုလည်း၊ ဖလာဘာဝမေဝ-အကျိုး၏ မရှိခြင်းကိုပင်၊ သန္ဓာယ-၍၊ (အဇိတော-အဇိတသည်) ပဋိက္ခိပတိ-ပယ်၏၊ ဖလံ ဝိပါကောတိ - ဟူသော စကားကို၊ ( ဝဒတိ-၏၊) ယံ-အကြင် အကျိုးရင်း အကျိုးဆက်ကို၊ ဖလန္တိ ဝါ- ဖလ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဝိပါကောတိ ဝါ-ဟူ၍လည်းကောင်း၊၊ ဝုစ္စတိ-၏၊ တံ - ထို အကျိုးရင်း အကျိုးဆက်သည် လည်းကောင်း၊ ( သော ဝိပါကော ဝါ- ထိုတူသောအကျိုးသည်၄င်း၊ ) နတ္ထိ-မရှိ၊ ဣတိ-သို့၊ ဝဒတိ-၏၊ ဝဒတိ, ပဋိက္ခိပတိ ကြိယာပုဒ်တို့ ကတ္တား () မှတ်။ ကြွင်း -မှတ်။ 
(ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁။ ၁၄၉) ဘာဋီ၊၂။၃၄၅)


သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၆။ 
သဗ္ဗဝါရိဝါရိတော စာတိ- ကား၊ ဝါရိတသဗ္ဗဥဒကော- တားမြစ်အပ်ပြီးသော အလုံးစုံသော ရေအေးကို သုံးစွဲခြင်းရှိသည်၊ ပရိက္ခိတ္တသဗ္ဗပီတောဒကော- ပယ်မြစ်အပ်ပြီးသော အလုံးစုံသော ရေအေးကို သုံးစွဲခြင်းရှိသည်၊ ဣတိ အတ္ထော။ သော- ထိုနာဋပုတ္တသည်၊ သီတောဒကေ-၌၊ ဝါ- ရေစိမ်း၌။ သတ္တသညီ- သတ္တဝါဟု အမှတ်ရှိသည်၊ ဟောတိ- ၏။ တသ္မာ-ကြောင့်၊တံ-ထိုရေအေးကို၊ ဝဠဉ္ဇေတိ ကိရ- မသုံးစွဲသတတ်။
(ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁။ ၁၅၁) (ဘာဋီ၊၂။၃၆၄)


သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၇။ 
ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိန္တိ-ကား၊ အဿ ဘိက္ခုနော- ၏၊ ဣဒမ္ပိ- ဤပါဏာတိပါတမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းသည်လည်း၊ ပါဏာတိပါတာ-မှ၊ ဝေရမဏိ- ရှောင်ကြဉ်ခြင်းသည်၊ ဝါ- ရှောင်ကြဉ်ကြောင်းဖြစ်သော ဝိရတီသည်၊ သီလသ္မိံ- သီလအပေါင်း၌၊ ဝါ- တွင်၊ ဧကံ-တစ်ခုသော၊ သီလံ-သည်၊ ဟောတိ-၏၊ ဣတိ အယံ-ကား၊ အတ္ထော-တည်း။ (-မှတ်) 
ဝါ-တနည်းကား၊ ဧတံ ဝစနံ- သီလသ္မိံ-ဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်၊ပစ္စတ္တဝစနတ္ထေ- ပထမာဝိဘတ်အနက်၌၊ ဘုမ္မံ- သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော သဒ္ဒါတည်း။ (-မှတ်)
(တနည်း) ဧတံ ဝစနံ- ဤသီလဟူသော လိင်နောက်သက်သော ဝိဘတ်သည်၊ ပစ္စတ္တဝစနတ္ထေ-၌၊ ဝိဟိတံ-သော၊ ဘုမ္မံ- သတ္တမီဝိဘတ်တည်း။ (-မှတ်)  (ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁။ ၁၆၄) ( သျသစ်၊၂။ ၁၄၁)


သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၈။ 
အညာနိပိ- အာလောကိတ, ဝိလောကိတမှ အခြားလည်း ဖြစ်ကုန်သော၊ ဟေဋ္ဌာ- အောက်သို့လည်းကောင်း၊ ဥပရိ- အထက်သို့လည်းကောင်း၊ ပစ္ဆတော- နောက်သို့လည်းကောင်း၊ ပေက္ခဏဝသေန- ကြည့်ခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်၊ ဩလောကိတဥလ္လောကိတ အပလောကိတာနိ- ဩလောကိတ, ဥလ္လောကိတ, အပလောကိတတို့သည်၊ ဟောန္တိ- ရှိကုန်၏၊ တာနိ- ဩလောကိတ, ဥလ္လောကိတ, အပလောကိတတို့ကို၊ ဣဓ- ဤသမ္ပဇညအရာ၌၊ (ဘဂဝတာ-သည်) ဂဟိတာနိ- ယူတော်မမူအပ်ကုန်။ ပန- အနွယကား၊ သာရုပ္ပဝသေန- ရဟန်းတို့အား လျောက်ပတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်၊ဒွေ-ကုန်သော၊ ဣမာနေဝ- ဤအာလောကိတ, ဝိလောကိတတို့ကိုသာ၊ (ဘဂဝတာ-သည်) ဂဟိတာနိ-ကုန်ပြီ။(အညာနိပိ, တာနိ, ဣဓ, ဒွေ () မှတ်စီ။ ကြွင်း -မှတ်
(ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁။ ၁၇၃) (ဘာဋီ၊၃၊၄၆)( သျသစ်၊၂။ ၁၇၃)

သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၉။ 
တထာ-တူ၊ ပဋ္ဋုဏ္ဏဒုကူလာဒိဘေဒံ- ပဋ္ဋုဏ္ဏတိုင်း၌ဖြစ်သော သင်္ကန်း, ဘွဲ့ဖြူပုဆိုးဖြင့် ချုပ်အပ်သော သင်္ကန်းအစရှိသော အပြားရှိသော၊ လောဘနီယံ- လောဘ၏ အာရုံဖြစ်သော၊ ဝါ- တပ်နှစ်သက်အပ်သော၊ စီဝရံ- သည်၊ အသပ္ပါယမေဝ-သည်သာ။         (-မှတ်)
ကသ္မာ- ကြောင့်၊ ပဋ္ဋုဏ္ဏဒုကူလာဒိဘေဒံ-သော၊ လောဘနီယံ-သော၊ စီဝရံ-သည်၊ အသပ္ပါယံ-နည်း။ 
(-မှတ်)
ဟိ ယသ္မာ-ကြောင့်၊တာဒိသံ-ထိုကဲ့သို့ရှုအပ်သောသဘောရှိသော၊ စီဝရံ-သည်၊ အရညေ-၌၊ ဧကကဿ- တစ်ယောက်ထီးတည်း နေသော၊ ဘိက္ခုနော-အား၊ ဝါ-၏၊ နိဝါသန္တရာယကရံ စာပိ- ဝတ်ခြင်း၏ အန္တရာယ်ကို ပြုတတ်သည်လည်းကောင်း၊ ဇီဝိတန္တရာယကရံ စာပိ- အသက်၏ အန္တရာယ်ကို ပြုတတ်သည်လည်းကောင်း၊ ဟောတိ-၏။ (-မှတ်)
တသ္မာ-ကြောင့်၊ ပဋ္ဋုဏ္ဏဒုကူလာဒိဘေဒံ-သော၊ လောဘနီယံ-သော၊ စီဝရံ-သည်၊ အသပ္ပါယမေဝ- သည်သာ။ (-မှတ်) (ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁။၁၇၇) ပခုက္ကူ သျသစ်၊ ဒု၊ ၁၈၅)


သီ (ပနေ့) အဖြေ- ၁၀။

ဘန္တေ-အရှင်ဘုရား၊ ယံ-အကြင်ဆေးကို၊ (ဂဏှိတုံ-ယူခြင်းငှါ) ဣစ္ဆတိ-အလိုရှိ၏၊ (တံ-ထိုဆေးကို) ဂဏှာဟိ- ယူပါလော့၊ ဣတိ-သို့၊ ဝုစ္စမာနော- လျှောက်အပ်သော်၊ အဿ-ထိုရဟန်း၏၊ တေသု- ထိုဆေးနှစ်မျိုးတို့တွင်၊ အညတရေနပိ- အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော ဆေးဖြင့်လည်း၊ ရောဂေါ- ရောဂါသည်၊ သစေ ဝူပသမ္မတိ- အကယ်၍ ငြိမ်းအေးနိုင်အံ့၊ အထ-ထိုသို့ဖြစ်လတ်သော်၊ မုတ္တဟရီတကံ နာမ- နွားကျင်ငယ်ဖြင့် ထုံအပ်သော ဖန်းခါးသီးမည်သည်ကို၊ ဗုဒ္ဓါဒီဟိ- ဘုရားအစရှိသော သူတော်သူမြတ်တို့သည်၊ဝဏ္ဏိတံ- ချီးမွမ်းတော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ- ဤသို့ နှလုံးသွင်း၍၊ စတုမဓုရံ-ကို၊ ပရိက္ခိပိတွာ- ပယ်၍၊ မုတ္တဟရီတကေနေဝ- နွားကျင်ငယ်ဖြင့် ထုံအပ်သော ဖန်းခါးသီးဖြင့်သာ၊ ဘေသဇ္ဇံ- ဆေးကို၊ ကရောန္တော- ပြုလတ်သော်၊ ပရမသန္တုဋ္ဌောဝ- လွန်မြတ်သော သန္တောသဖြင့် တင်းတိမ်ရောင့်ရဲသည်သာ၊ ဟောတိ-၏။  (ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁။ ၁၈၄၊ဘာဋီ၊ သျ၊ ၁၀၂။)



Friday, 9 August 2019

ပါရာဇိကဏ််််််််် ပ-နေ့, ဝါဆိုလကွယ်, ၁၃၈၁−ခု။


မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
အပတ်စဉ်စာမေးပွဲ
စာချတန်း။ ။ပါရာဇိကကဏ္ဍပါဠိအဋ္ဌကထာ (ပထမနေ့) မေးခွန်း
၁၃၈၁−ခု၊ ဝါဆိုလပြည့်ကျော် (၁၅) ရက် (၃၁−၇−၂၀၁၉) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့
ခွင့်ပြုချိန် (၄) နာရီ၊ နေ့ ၁၂−နာရီမှ ညနေ ၄−နာရီအထိ
≈≈≈≈≈≈≈≈≈
၁။ ဗြာဟ္မဏေ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ၊ အညံ ဗျာကရဏာ တယော။
အဂါရာဝရဏာ ကာမာ၊ ရတိ စာပိ အပက္ကမိ၊-ကို ပဉ္စသရုပ်ပေါ်လွင်စေလျက် အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၂။ ကော နု ခေါ အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန ဟေတု၊ ကော ပစ္စယော သိတဿ ပါတုကမ္မာယာ”တိ -ကို ပါတုကမ္မာယ-၌ ဝိဘတျတ္ထထင်စေလျက် ဣတိ-၏စပ်ရာ သကတ္တုကကြိယာထည့်စွက်၍ အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၃။ ဣဓာဟံ အာဝုသော သိပ္ပိနိကာယ နဒိယာ တီရေ အာနေဉ္ဇံ သမာဓိံ သမာပန္နော နာဂါနံ ဩဂယှ ဥတ္တရန္တာနံ ကောဉ္စံ ကရောန္တာနံ သဒ္ဒံ အဿောသိံ။-ကို အာလုပ်ပုဒ်, ကတ္တားပုဒ်တို့၌ နာမတ္ထထင်စေလျက်၊ သမာဓိိံ၌ ဝိသေသသရုပ်ဖော်ထုတ်ကာ အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၄။ သံဃာဒိသေသောတိ သံဃောဝ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသံ ဒေတိ မူလာယ ပဋိကဿတိ မာနတ္တံ ဒေတိ အဗ္ဘေတိ၊ န သမ္ဗဟုလာ၊ န ဧကပုဂ္ဂလော၊ တေန ဝုစ္စတိ “သံဃာဒိသေသော”တိ။ -ကို “လိုက်, လှမ်း, ပြန်, ထည့်”စသော နိယာမ်နှင့် ညီစေလျက် အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၅။ အညေန တဒတ္ထိကေန ကိိံ ကာတဗ္ဗန္တိ? အညေနပိ ဧတံ ဝါ ကမ္မဋ္ဌာနံ ပထဝီကသိဏာဒီနံ ဝါ အညတရံ ဘာဝေတဗ္ဗံ-ကို အညအပါဒါန်ခံ၍ သဗ္ဗနာမ်အစွဲများ မှန်ကန်စေလျက် အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၆။ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ ပဌမမ္ပိ သမ္ပယုတ္တသမာဓိတော ဇာတံ၊ အထ ခေါ အယမေဝ သမာဓိတိ ဝတ္တဗ္ဗတံ အရဟတိ။-ကို စပ်သင့်ရာပုဒ်များကို မျှော်၍ ထည့်စွက်ကာ တတ္ထ-၌ ကာကောလောကနနည်းကြံလျက် အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၇။ ယထာဟ “နာဟံ ဘိက္ခဝေ အညံ ဧကဓမ္မမ္မိ သမနုပဿာမိ၊ ယံ ဧဝံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ မုဒု စ ဟောတိ ကမ္မနိယဉ္စ၊ ယထယိဒံ ဘိက္ခဝေ စိတ္တ"န္တိ-ကို အာကာရဝါကျကို သဒ္ဒါအားဖြင့် အတွင်းသွင်း၍ “ယထာဟဟူ၊ တွေ့လေမူကား”စသောနိယာမ်နှင့် ညီစေလျက် အနက်ပေးခဲ့ပါ။
၈။ တတြ စေတံ ဉာဏံ တပ္ပရိယာပန္နတ္တာ-ကို အစွဲမှန်ကန်စေလျက် ဝါကျပရိဝတ္တနနည်းဖြင့် အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၉။ ယတ္ထ စ ဒိန္နမဟပ္ဖလမာဟု၊ စတူသု သုစီသု ပုရိသယုဂေသု။
အဋ္ဌ စ ပုဂ္ဂလ ဓမ္မဒသာ တေ၊ သံဃမိမံ သရဏတ္ထမုပေဟိ-ကို နိဿယကျကျ အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။
၁၀။ မဟာသမုဒ္ဒံ ဧကေန ပဒဝီတိဟာရေန အတိက္ကမိတဗ္ဗံ မာတိကာမတ္တံ အဓိဋ္ဌဟိတွာ နဠေရုပုစိမန္ဒတော ဥတ္တရကုရုအဘိမုခံ မဂ္ဂံ နီဟရိတွာ ဥတ္တရကုရုံ ဂမနာဂမနသမ္ပန္နေ ဌာနေ ကတွာ ဒဿယျ၊ ယထာ ဘိက္ခု ဂေါစရဂါမံ ဝိယ ယထာသုခံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိတွာ နိက္ခမေယျ။-ကို “ယထာ,တထာ၊ ဥပမာမဟုတ်” စသောနိယာမ်နှင့်အညီ အနက်ယောဇနာခဲ့ပါ။

တစ်ပုစ္ဆာလျှင် (၁၀)မှတ်စီ

၁၃၈၁-ခု၊ ဝါဆိုလကွယ်နေ့။ သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂပါဠိ,အဋ္ဌကထာ(ပထမနေ့) အဖြေ


မန္တလေးမြို့၊ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်
သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂပါဠိ,အဋ္ဌကထာ(ပထမနေ့) အဖြေ
၁၃၈၁-ခု၊ ဝါဆိုလကွယ်နေ့

သီလက္ခန်အဖြေ

နံပါတ်(၁)
ဘိက္ခဝေ=တို့၊ အယံ ရာဇာ= ဤမင်းသည်။ ခတော= မိမိ၏ ကုသိုလ်အမြစ်ကို မိမိကိုယ်တိုင်ပင် တူး၍ပစ်ခဲ့ပြီ။ ဘိက္ခဝေ= တို့။ အယံ ရာဇာ= သည်။ ဓမ္မိကံ= သော။ ဓမ္မရာဇာနံ= သော။ ပိတရံ=ကို။ ဇီဝိတာ= မှ။ သစေ န ဝေါရောပေဿထ= အကယ်၍ မခွင်းခဲ့အံ့။ (ဧဝံ သတိ= ဤသို့ မခွင်းခဲ့လတ်သော်) ဣမသ္မိံ ယေဝ အာသနေ= ဤနေရာ၌ပင်။ ဝိရဇံ= ကင်းသော ရာဂအစရှိသော မြူရှိသော။ ဝါ= ရာဂအစရှိသော မြူမှကင်းသော။ ဝီတမလံ= ကင်းသော ရာဂအစရှိသော အညစ်အကြေးရှိသော။ ဝါ= ရာဂအစရှိသော အညစ်အကြေးမှ ကင်းသော။ ဓမ္မစက္ခု= သစ္စာလေးပါးတရားတို့၌ ဖြစ်သော သောတာပတ္တိဉာဏ်စက္ခုသည်။ ဝါ= အောက်မဂ်သုံးပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါဝင်သော ဉာဏ်စက္ခုသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇိဿထ= ဖြစ်လောက်ရာ၏။ (ဒီ၊ ၁၊ ၈၁။ သီ၊ ဘာဋီ၊ ၅၆၃။)

နံပါတ်(၂)
အမ္ဗဋ္ဌ= ဋ္ဌ။ ယော= အကြင်သူသည်။ တထာဂတေန= မြတ်စွာဘုရားသည်။ ယာဝတတိယကံ= သုံးကြိမ်တိုင်အောင်။ သဟဓမ္မိကံ= အကြောင်းနှင့်တကွဖြစ်သော။ ပဥှံ= ပြဿနာကို။ ပုဋ္ဌော= မေးအပ်သည်။ (သမာနော= ဖြစ်ပါလျက်) န ဗျာကရောတိ= မဖြေဆို။ အဿ= ထိုမဖြေဆိုသူ၏။ ဧတ္ထေဝ= ဤနေရာ၌ပင်။ မုဒ္ဓါ= ဦးထိပ်သည်။ သတ္တဓာ= ခုနှစ်စိတ်။ ဖလိဿတိ= ကွဲလတ္တံ့။

(ဒီ၊ ၁။ ၈၉။ သီ၊ ဘာဋီ၊ သျ။ ၅၈၅။)


နံပါတ်(၃)
ဧတရဟိ-၌၊ သာစရိယကော- ဆရာနှင့်တကွဖြစ်သော၊ တွံ သေယျထာပိ-ကဲ့သို့၊ ဧဝံ- တူ၊ တေ- တို့သည်၊ သုစိမံသူပသေစနံ- သွန်းလောင်းထည့်ခတ်အပ်သော သန့်ရှင်းစင်ကြယ်သော အသားရှိသော၊ ဝိစိတသာဠကံ- စိစစ်ရွေးချယ်အပ်ပြီးသော မည်းနက်သော အရာဝတ္ထုရှိသော၊ ဝါ- မည်းနက်သော အရာဝတ္ထုကို စိစစ်ရွေးချယ်ပြီးဖြစ်သော၊ အနေကသူပံ- များသောဟင်းရည်ရှိသော၊ အနေကဗျဉ္ဇနံ- များသောဟင်းလျာရှိသော၊ သာလီနံ- သလေးတို့၏၊ သြဒနံ- ထမင်းကို၊ (တနည်း) သာလီနံ သြဒနံ- သလေးထမင်းကို၊ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ- သုံးဆောင်ကြကုန်၏၊ ဣတိ- သို့၊ သုတံ- လော။ (ဒီ၊ ၁။ ၉၈။) (ဘာဋီ၊ သျ၊ ၆၀၂)

နံပါတ်(၄)
အထ ခေါ- ဝတ္ထဂုယှကို ပြတော်မူပြီးရာ ထိုအခါ၌၊ ဘဂဝါ- သည်၊ ဇိဝှံ- လျှာတော်ကို၊ နိန္နာမေတွာ- ထုတ်ဖော်ညွှတ်စေတော်မူပြီးလျှင်၊ ဥဘောပိ- နှစ်ဖက်လုံးလည်း ဖြစ်ကုန်သော၊ ကဏ္ဏသောတာနိ- နားတွင်းတော်တို့ကို၊ အနုမသိ- အဖန်ဖန်သုံးသပ်တော်မူပြီ၊ ပဋိမသိ- ရှေ့ရှုသုံးသပ်တော်မူပြီ၊ ဥဘောပိ- ကုန်သော၊ နာသိကသောတာနိ- နှာခေါင်းပေါက်တော်တို့ကို၊ အနုမသိ- ပြီ၊ ပဋိမသိ- ပြီ၊ ကေဝလမ္ပိ- အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော၊ နလာဋမဏ္ဍလံ- နဖူးအဝန်းအဝိုင်းကို၊ ဝါ- နဖူးပြင်ကို၊ ဇိဝှါယ- ဖြင့်၊ ဆာဒေသိ- ဖုံးလွှမ်းတော်မူပြီ။ (ဒီ၊ ၁။ ၉၉။) (ဘာဋီ၊ သျ၊ ၆၀၄။)

နံပါတ်(၅)
ကကစူပမေ= ကကစူပမသုတ်၌၊ ဟဋ္ဌော-၌၊ အက္ခန္တိယာ- သည်းမခံခြင်းဖြင့်၊ (ဒေသနာ-သည်၊) ဥဋ္ဌိတာ- ဖြစ်၏၊ ဥပရိ-၌၊ ကကစူပမာ- လွှသွားဥပမာသည်၊ အာဂတာ-၏၊ ဣမသ္မိံမိ ဗြဟ္မဇာလေ- ဤဗြဟ္မဇာလသုတ်၌လည်း၊ ဟဋ္ဌော-၌၊ ဒိဋ္ဌိဝသေန- ဒိဋ္ဌိ၏အစွမ်းဖြင့်၊ ဒေသနာ-သည်၊ ဥဋ္ဌိတာ-၏၊ ဥပရိ-၌၊ သုညတာပကာသနံ- အတ္တမှကင်းဆိတ်သည်၏အဖြစ်ကို ထင်ရှားပြတတ်သော ဒေသနာတော်သည်၊ အာဂတံ- လာပြီ၊ တေန- ထို့ကြောင့်၊ ဧဝမယံ ၊ပေ၊ အာဂတာတိ- ဟူ၍၊ (မယာ- သည်) ဝုတ္တံ- ဆိုအပ်ပြီ၊ ဝါ- ဆိုခဲ့ပြီ။ (သီ၊ ဋ္ဌ၊ ၁၀၃။ ဘာဋီ၊ ဒု၊ ၁၅၇။) ဝုတ္တံ-ကတ္တား (၂) မှတ်။ ကြွင်း (၈) မှတ်။

နံပါတ်(၆)
ဧဝံ- ဤသို့၊ ဝါ- ဤဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်၊ ဒိဋ္ဌိဂတိကာနံ- မိစ္ဆာအယူရှိသူတို့၏ တည်ရာဖြစ်သော၊ ဝဋ္ဋံ- ဝဋ်တရားကို၊ ကထေတွာ- ဟောတော်မူပြီး၍၊ ဣဒါနိ- ၌၊ ယုတ္တယောဂဘိက္ခုအဓိဋ္ဌာနံ- အားထုတ်အပ်သော ကမ္မဋ္ဌာန်းရှိသော ရဟန်း၏တည်ရာကို၊ ကတွာ-၍၊ ဝိဝဋ္ဋံ- ဝဋ်၏ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော တရားကို၊ ဝါ- ဝဋ်မှကင်းသောတရားကို၊ ဒေဿန္တော- ပြတော်မူလိုသည်၊ (ဟုတွာ-၍၊ ဝါ- သောကြောင့်၊ ယတော ၊ပေ၊ ဘိက္ခူတိ အာဒိံ-အစရှိသော စကားရပ်ကို၊ အာဟ-ပြီ။

ဗြူဓာတုယာ-ဗြူဓာတ်၏၊ ကမ္မဘူတေ= ကံဖြစ်၍ဖြစ်သော၊ တတ္ထ တသ္မိံ ယတော ခေါ... ဘိက္ခူတိ ဝစနေ= ထို ယတော ခေါ.... ဘိက္ခု-ဟူသောစကားရပ်၌။ ယတောတိ-ဟူသည်ကား၊ ယဒါ=၌။

တတ္ထ (၄) မှတ်။ ကြွင်း (၆) မှတ်။ (သီ၊ ဋ္ဌ၊ ၁၁၆။ ဘာဋီ၊ ဒု၊ ၁၇၆။)

နံပါတ်(၇)

ဘဂဝတော ဘာသိတန္တိ- ကား၊ ကရဝီက ရုတမဉ္ဇုနာ- ကရဝိက်ငှက်မင်း၏ ကျူးရင့်သံနှင့်တူစွာ နာပျော်ဖွယ်ကောင်းသော၊ ကဏ္ဏသုခေန- နားတို့၏ ချမ်းသာကြောင်းဖြစ်သော၊ ဝါ- နားဝင်ချိုသော၊ ပဏ္ဍိတဇနဟဒယာနံ- ပညာရှိ လူအပေါင်း၏ စိတ်နှလုံးတို့ကို၊ အမတာဘိသေကသဒိသေန- အမြိုက်ရေစင်ဖြင့် သွန်းဖြန်းလိုက်ခြင်းနှင့် တူသော၊ ဗြဟ္မဿရေန- ဗြဟ္မာမင်း၏ အသံနှင့်တူစွာသော အသံတော်ဖြင့်၊ ဘာသမာနဿ- ဟောတော်မူသော၊ ဘဂဝတော- မြတ်စွာဘုရား၏၊ ဝစနံ- စကားတော်ဖြစ်သော၊ ဧဝံ- ဤသို့၊ ဝါ- ဤဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်၊ ဝိစိတြနယ ဒေသနာဝိလာသယုတ္တံ- ထူးဆန်းသောနည်းနှင့်လည်းယှဉ်, ဒေသနာတော်၏ တင့်တယ် စမ္ပါယ်ခြင်းနှင့်လည်း ယှဉ်သော၊ ဣဒံ သုတ္တံ- ဤဗြဟ္မဇာလသုတ်တော်ကို။

(သီ၊ ဋ္ဌ။ ၁၁၉။ဘာဋီ၊ ဒု ၁၉၁။)

နံပါတ်(၈)
ကသ္မာ- အဘယ့်ကြောင့်၊ နိသိန္နော- သည်၊ ဟောတိ- ဖြစ်သနည်း၊ နိဒ္ဒါဝိနောဒနတ္ထံ- အိပ်ခြင်းကို ပယ်ဖျောက်ခြင်းအကျိုးငှါ၊ နိသိန္နော- သည်၊ ဟောတိ-၏၊

ဟိ-ချဲ့၊ အယံ ရာဇာ-သည်၊ ပိတရိ- ခမည်းတော်၌၊ ဥပက္ကန္တဒိဝသတော- လုလ္လပြုအပ်ရာနေ့မှ၊ ပဋ္ဌာယ-စ၍၊ (အဟံ-သည်) နိဒ္ဒံ- အိပ်ခြင်းသို့၊ သြက္ကမိဿာမိ- သက်ရောက်အံ့၊ ဣတိ- ဤသို့နှလုံးသွင်း၍၊ အက္ခီသု၊မျက်စိတို့ကို၊ နိမီလိတမတ္တေသုယေဝ-မှိတ်အပ်ကာမျှ ဖြစ်ကုန်လသော်သာ၊ သတ္တိသတအဗ္ဘာဟတော ဝိယ- လှံပေါင်းတစ်ရာဖြင့် ထိုးဆွအပ်သူကဲ့သို့၊ ကန္ဒမာနောယေဝ- ရောင်ရမ်းမြည်တမ်း လျက်သာလျှင်၊ ပဗုဇ္ဈိ- နိုးပြီ၊ ဧတံ- ဤရောင်ရမ်းမြည်တမ်းခြင်းသည်၊ ကိံ-အဘယ်နည်း၊ (တနည်း) ဧတံ- ဤနိုးခြင်းသည်၊ ကိံ- အဘယ်နည်း၊ ဣတိ-သို့၊ ဝုတ္တေ- မေးမြန်းအပ်သော်၊ ကိဉ္စိ- တစ်စုံတစ်ခုဟူ၍၊ န ဝဒတိ- မပြောနိုင်၊ တေန- ထို့ကြောင့်၊ အဿ-ထိုမင်း၏၊ ဝါ-သည်၊ နိဒ္ဒါ-အိပ်ခြင်းကို၊ အမနာပါ- စိတ်ဖြင့် မရောက်အပ်၊ ဝါ- မနှစ်သက်အပ်၊ ဣတိ- ထို့ကြောင့်၊ နိဒ္ဒါဝိနောဒနတ္ထံ- အိပ်ခြင်းကို ပယ်ဖျောက်ခြင်းငှါ၊ ဝါ= ပယ်ဖျောက်ခြင်းအကျိုးငှါ၊ ဝါ= အိပ်ခြင်းကို ပယ်ဖျောက်လိုခြင်းကြောင့်၊ နိသိန္နော- သည်၊ ဟောတိ-၏။ နိဒ္ဒါဝိနောဒနတ္ထံ- (၂) မှတ်စီ။ ကြွင်း (၄) မှတ်။ (သီ၊ ဋ္ဌ၊ ၁၂၈။ ဘာဋီ၊ ဒု၊ ၂၃၂။)
နံပါတ်(၉)
ပန- အဟုတ်ကား၊ အယံ- ဤအဇာတသတ်မင်းသည်၊ ဘိက္ခုသံဃံ- ရဟန်းအပေါင်းကို၊ ဒိသွာ-၍၊ ပသန္နော- ကြည်ညိုသည်၊ (ဟုတွာ-၍၊ ဝါ-ကြောင့်) ပုတ္တံ-သားကို၊ အနုဿရိ- အမှတ်ရပြီ၊ (၂) မှတ်။

ကသ္မာ= ကြောင့်၊ အနုဿရိ= သနည်း? (၂-မှတ်)

ဟိ-ယသ္မာ=ကြောင့်၊ (၂-မှတ်) ဒုလ္လဘံ- ခဲယဉ်းသဖြင့် ရအပ်သော အရာဝတ္ထုကို၊ ဝါ- ရနိုင်ခဲသောအရာဝတ္ထုကို၊ လဒ္ဓါ- ရ၍သော်လည်းကောင်း၊ ဝါ- ရခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း၊ အစ္ဆရိယံ- အံ့သြဖွယ်ရာအရာဝတ္ထုကို၊ ဒိသွာ ဝါ- မြင်ရ၍သော်လည်းကောင်း၊ ဝါ- မြင်ရခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း၊ ပိယာနံ- ချစ်အပ်ကုန်သော၊ ဉာတိမိတ္တာဒီနံ- ဆွေမျိုးမိတ်ဆွေအစရှိသူတို့ကို၊ အနုဿရဏံယေဝ- အမှတ်ရခြင်းမည်သည်၊ လောကဿ- သတ္တလောက၏၊ ပကတိယေဝ- ပင်ကိုယ်သဘောပင်တည်း။
တသ္မာ= ကြောင့်၊ အနုဿရိ= ပြီ။ (၂-မှတ်) ကြွင်း ၂-မှတ်။
ဣတိ- သို့၊ ဘိက္ခုသံဃံ-ကို၊ ဒိသွာ-၍၊ ပုတ္တံ-ကို၊ အနုဿရမာနော-သည်ဖြစ်၍၊ ဧသ-သည်၊ ဧဝံ-သို့၊ အာဟ-ပြီ။ (သီ၊ ဋ္ဌ၊ ၁၃၉။ ဘာဋီ၊ ဒု၊ ၂၈၄။)


နံပါတ်(၁၀)
ပန-စင်စစ်ကား၊ ဧကန္တပဏ္ဍိတာ- ဧကန်ပညာရှိပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်၊ ကထံ-စကားကို၊ သုတွာ ကြားရ၍၊ သုကထိတံ- ကောင်းစွာပြောဆိုအပ်သောစကားကို၊ ပသံသန္တိ- ချီးမွမ်းကြကုန်၏၊ ဒုက္ကထိတေသု- မကောင်းသဖြင့် ပြောဆိုအပ်ကုန်သော၊ ပါဠိပဒအတ္ထဗျဉ္ဇနေသု- ပါဠိဟူသောပုဒ်, ပုဒ်၏အနက်, အက္ခရာတို့တွင်၊ (တနည်း) ပါဠိပဒအတ္ထဗျဉ္ဇနေသု- ပါဠိဟူသောပုဒ်, ပုဒ်၏အနက်, ဝါကျတို့တွင်၊ ယံယံ- အကြင်အကြင် ပါဠိပဒ အတ္ထဗျဉ္ဇနသည်၊ ဝိရုဇ္ဈတိ- အမှန်နှင့်ဆန့်ကျင်၏၊ ဝါ- မှားနေ၏၊ တံတံ- ထိုထိုပါဠိပဒ အတ္ထဗျဉ္ဇနကို၊ ဥဇုကံ- ဖြောင့်မှန်သည်ကို၊ ကတွာ-ပြု၍၊ ဒေန္တိ- ပေးကြကုန်၏၊ စ-ဆက်ဦးအံ့၊ ဘဂဝန္တရူပေါ- မြတ်စွာဘုရား၏ သဘောတော်နှင့်တူသော သဘောရှိသော၊ တနည်း- ဘဂဝတာ- မြတ်စွာဘုရားနှင့်၊ သဒိသော-တူသော၊ ဧကန္တပဏ္ဍိတော နာမ- ဧကန်ပညာရှိပုဂ္ဂိုလ်မည်သည်။ နတ္ထိ-မရှိ၊ တေန- ထို့ကြောင့်၊ န ခေါ မေ၊ ပေ၊ ဘဂဝန္တရူပေါ ဝါတိ-ဟူ၍၊ (မာဂဓော, အဇာတသတ္တု, ဝေဒေဟိပုတ္တော-ရာဇာ-သည်) အာဟ-လျှောက်ပြီ။ (သီ၊ ဋ္ဌ၊ ၁၄၄။ဘာဋီ၊ ဒု၊ ၃၁၀။) ကတ္တား (၄) ပုဒ် (၁) မှတ်စီ။ ကြွင်း (၆)မှတ်။


ပရိယတ္တိသာသနဟိတအသင်း ၊ နယုန်လစာလျှောက်မေးခမ်း အမျှဝေစာတမ်း (၁၃၂၄) ခုနှစ်

ပရိယတ္တိသာသနဟိတအသင်း ၊ နယုန်လစာလျှောက်မေးခမ်း  အမျှဝေစာတမ်း (၁၃၂၄) ခုနှစ်